TLD-003-3299

มโหสถ 1 (ชื่อตัวละคร)

คัทรภปัญหาชาดก   นิบาตชาดก  

มโหสถเป็นตัวละครในเรื่องคัทรภปัญหาชาดก เอกนิบาต ในนิบาตชาดก เป็นพระโพธิสัตว์

พระโพธิสัตว์มโหสถเข้าเฝ้าพระเจ้าวิเทหราช* เมื่อถวายบังคมแล้วยืนอยู่ข้างหนึ่ง พระเจ้าวิเทหราชดีพระทัยตรัสให้พระมโหสถเลือกที่นั่งอันสมควรเอง ฝ่ายบิดาของพระโพธิสัตว์ลุกขึ้นจากอาสนะของตนแล้วเชิญให้มโหสถบัณฑิตนั่ง พระมโหสถก็นั่งลงที่นั้น พระเจ้าวิเทราชเสียพระทัย พระพักตร์เผือด เหล่านักปราชญ์ทั้งสี่มีอำมาตย์เสนกเป็นต้นก็พากันปรบมือเยาะเย้ยว่า บุตรให้บิดาลุกจากที่นั่งแล้วนั่งเสียเอง พระโพธิสัตว์มโหสถไม่ได้ลุกขึ้นจากอาสนะ แล้วให้บริวารนำลามาตัวหนึ่ง ให้นอนใกล้พระบาทของพระราชา พระมโหสถทูลถามว่า ลานี้ราคาเท่าใด พระราชาตรัสว่า 8 กหาปณะ พระโพธิสัตว์กล่าวว่าม้าอัสดรเกิดจากท้องแม่ลามีค่าเท่าใด พระราชาตรัสว่าม้าอัสดรหาค่าไม่ได้ (มีค่ามาก) พระโพธิสัตว์กล่าวว่าถ้าพระองค์เห็นว่าบิดาประเสริฐกว่าบุตร พระองค์จงชุบเลี้ยงบิดาของตน ถ้าทรงเห็นว่าบุตรประเสริฐกว่าบิดาจงชุบเลี้ยงตน พระเจ้าวิเทหราชทรงโสมนัสยินดี ข้าราชบริพารพากันส่งเสียงสาธุการ ยกแผ่นผ้าทำเป็นธงขึ้นโบกอยู่ไปมา นักปราชญ์ทั้งสี่ก็นั่งหน้าเศร้าอยู่ตรงนั้น

วัลยา ช้างขวัญยืน 

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)