TLD-003-3362

มังคละเทวี 1 (ชื่อตัวละคร)

ราชาธิราช, บทละคร  

มังคละเทวี หรืออุตละ* เป็นตัวละครในบทละครเรื่องราชาธิราช เป็นมเหสีของพระเจ้าฝรั่งมังฆ้อง*

นางมังคละเทวีได้ตามเสด็จพระเจ้าฝรั่งมังฆ้องไปในกองทัพเมื่อครั้งไปตีเมืองหงสาวดี*ครั้งใหม่หลังจากที่มังมหานรธา*พ่ายทัพกลับไป แต่พม่าไม่อาจเอาชนะมอญได้ พระเจ้าฝรั่งมังฆ้องจึงต้องทรงล่าทัพกลับอังวะ* ขณะกำลังล่าทัพกลับนั้น ช้างทรงของนางมังคละเทวีตื่นป่าควบคุมไม่ได้ นางจึงตกลงจากหลังช้าง นายทหารพม่าชื่อฉางกาย*และหมอช้าง*ได้พบและช่วยเหลือนางไว้ ด้วยความจงรักภักดีและสุจริตใจในยามกลางคืนฉางกายก็เชิญให้นางบรรทมห้างบนต้นไม้ ตนและนายช้างคอยพิทักษ์อยู่เบื้องล่าง ยามกลางวันก็เชิญนางทรงช้างเดินทางต่อ ทำเช่นนี้อยู่ 20วันจึงกลับถึงเมืองอังวะ

เมื่อกลับถึงอังวะ พระเจ้าฝรั่งมังฆ้องระแวงพระทัยในความสัมพันธ์ระหว่างนางมังคละเทวีกับฉางกาย ทรงไต่สวนคนทั้งสาม เมื่อให้การตรงกันก็ทรงอดใจไว้ จนวันหนึ่งขณะเสด็จไปหานางมังคละเทวียังตำหนัก นางเชิญพานพระศรีมาถวาย ได้ทำกรรไกรคีบหมากหนีบนิ้วพระหัตถ์นางอุทานว่า “ฉางกายเอ๋ย ช่วยด้วย” พระเจ้าฝรั่งมังฆ้องทรงพิโรธ จึงถอดนางออกจากตำแหน่งและทรงสั่งประหารชีวิตฉางกาย

สุวดี ภู่ประดิษฐ์ 

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)