มาณพโพธิสัตว์เป็นตัวละครในเรื่องสีลวีมังสชาดก จตุกกนิบาต ในนิบาตชาดก
ครั้งพระเจ้าพรหมทัตครองราชย์ ณ กรุงพาราณสี พระโพธิสัตว์เสวยพระชาติอยู่ในตระกูลพราหมณ์ เมื่อเจริญวัยได้ไปศึกษาศิลปศาสตร์ในสำนักทิศาปาโมกข์ของอาจารย์ในกรุงพาราณสี ได้เป็นศิษย์ใหญ่กว่าศิษย์มาณพอีก 500 คน อาจารย์ทิศาปาโมกข์คิดจะทดลองศีลของบรรดาศิษย์เพื่อจะยกธิดาของตนแก่ศิษย์ผู้มีศีล วันหนึ่งจึงเรียกศิษย์มาณพทั้งหลายมาบอกว่าตนจะทำการวิวาหมงคลธิดา จึงควรจะได้เสื้อผ้าและเครื่องประดับมาก่อน ให้ศิษย์ไปลักผ้าและเครื่องอาภรณ์ของญาติมาให้ตนตอนลับตาญาติ ตนจะไม่รับสิ่งที่ลักมาโดยเจ้าของเห็น ศิษย์มาณพทั้งหลายต่างพากันลักผ้าและเครื่องประดับมาให้ อาจารย์ทิศาปาโมกข์ก็เก็บไว้ มีแต่มาณพโพธิสัตว์ผู้เดียวที่ไม่ได้ลักสิ่งใดมาให้อาจารย์
เมื่ออาจารย์ถาม มาณพโพธิสัตว์ก็ตอบว่าขึ้นชื่อว่าที่ลับในการทำบาปในโลกนี้ย่อมไม่มี อาจารย์ทิศาปาโมกข์ได้ฟังดังนั้นก็ยกธิดาของตนให้มาณพโพธิสัตว์ แล้วให้ศิษย์คนอื่น ๆ นำสิ่งของที่ลักมาไปคืนเจ้าของ
นามานุกรม