TLD-003-3459

มาลา 1 (ชื่อตัวละคร)

บทละครเรื่อง ยุขัน  

มาลาเป็นตัวละครในบทละครเรื่องยุขัน เป็นภรรยาของตามะหะหรี่* ทำหน้าที่เฝ้าอุทยานของนางประวะลิ่ม*

เมื่อยุขัน*และลิขิต*เดินทางไปเมืองอุเรเซน*เพื่อตามหานกหัสรังสี*ได้เข้าไปขออาศัยอยู่กับตามะหะหรี่และยายมาลาที่อุทยาน ครั้นรู้ว่าในเมืองกำลังมีงานสมโภชน์นกหัสรังสี ยุขันก็ขอให้ตามะหะหรี่พาไป ตามะหะหรี่พายุขันและลิขิตไปถึงพลับพลา ยุขันจึงได้เห็นนางประวะลิ่มและหลงรักนาง เมื่อพระอาทิตย์ลับ ยายมาลาไม่เห็นตามะหะหรี่กลับมาก็โกรธ ไม่ยอมหุงหาอาหารไว้ให้ ครั้นตามะหะหรี่ ยุขัน และลิขิตกลับถึงอุทยาน ยายมาลาคิดว่าตามะหะหรี่ดื่มเหล้าเมากลับมาก็ตำหนิด่าว่า ทั้งสองทะเลาะกัน ยุขันจึงช่วยพูดให้ว่าที่กลับมาช้าเพราะรอตนอยู่ ยายมาลาหายโกรธเข้าครัวไปทำอาหารมาให้

รุ่งขึ้นยุขันคิดถึงนางประวะลิ่มมากจึงบอกยายมาลาว่าจะร้อยมาลัยเป็นนาคเกี้ยวกระหวัดถวายนางประวะลิ่ม ให้ยายทูลนางว่าเป็นผู้ร้อยมาลัยเอง นางประวะลิ่มก็จะประทานรางวัลให้ นางประวะลิ่มเห็นมาลัยก็สงสัยว่าไม่ใช่ฝีมือยายมาลา จึงให้ร้อยใหม่ให้เหมือนเดิม ยายมาลาบ่ายเบี่ยง เมื่อนางสันหยา*พี่เลี้ยงขู่ ยายมาลาจึงทูลไปตามความจริง นางสันหยาเห็นมาลัยที่ร้อยมาเป็นนัยสื่อรักจึงแนะอุบายให้นางประวะลิ่มแกล้งทำเป็นกริ้วยายมาลา เอาแป้งขาวทาทั่วตัว แล้วขับให้กลับไปร้อยมาลัยมาถวายแก้ตัว ยายมาลาทั้งโกรธทั้งอายรีบเดินกลับไปอุทยานแล้วบอกยุขันว่านางประวะลิ่มสั่งให้นางร้อยมาลัยไปถวายแก้ตัว ยุขันรู้ว่านางประวะลิ่มตอบรับไมตรี จึงรับปากจะร้อยมาลัยให้ยายนำไปถวายใหม่ นางประวะลิ่มอยากรู้ว่าผู้ที่มาอาศัยอยู่ในอุทยานเป็นใครจึงให้นกหัสรังสีไปสืบข่าว ยุขันเขียนสารเชิญนางประพาสอุทยานแล้วฝากให้นกหัสรังสีนำกลับไปถวาย เมื่อนางประวะลิ่มมาถึงอุทยาน ยุขันให้ยายมาลาพาลิขิตไปถวายตัวเป็นช่างร้อยมาลัย

วันรุ่งขึ้น ยุขันร้อยมาลัยเป็นปริศนาว่าจะขอขึ้นตำหนักแล้วส่งให้ยายมาลานำไปถวายนางประวะลิ่ม นางสันหยาแนะนางประวะลิ่มให้แกล้งทำเป็นกริ้วแล้วใช้มินหม้อทาทั่วตัวยายมาลาและสั่งให้กลับไปบอกยุขันว่าให้ไปอยู่กับฤๅษีดาหลี*พระอาจารย์ของนางประวะลิ่ม ยุขันเห็นยายมาลาถูกมอมด้วยมินหม้อกลับมาก็รู้ความหมายว่าให้รอถึงคืนเดือนมืด จึงบอกว่าจะรีบไปจากอุทยานทันทีเพื่อไม่ให้ยายถูกลงอาญา ก่อนไปยุขันถอดธำมรงค์ประทานเป็นรางวัลแก่ยายมาลา

กิตติชัย พินโน 

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)