มิตตวินทุกะเป็นตัวละครในเรื่องมิตตวินทุชาดก เอกนิบาต ในนิบาตชาดก

ในสมัยพระกัสสปพุทธเจ้า มีบุตรเศรษฐีคนหนึ่งชื่อมิตตวินทุกะเป็นผู้ไม่เลื่อมใสพระพุทธเจ้า มารดาของมิตตวินทุกะอ้อนวอนให้บุตรชายไปฟังพระธรรมเทศนาในพระวิหาร ในวันอุโบสถ โดยจ่ายให้ 1,000 กระษาปณ์ มิตตวินทุกะอยากได้เงินจึงยอมไปสมาทานอุโบสถแล้วเข้าไปนอนหลับอยู่ใต้ธรรมาสน์ตลอดคืน รุ่งเช้ากลับบ้านรับเงินจากมารดาแล้วก็เตรียมจะไปเที่ยวทะเลทางเรือ มารดาห้ามไม่ให้ไปเพราะเกรงจะมีอันตราย มิตตวินทุกะโกรธทำร้ายมารดาแล้วไปลงเรือ เมื่อเรือแล่นไปได้ 7 วัน เกิดอุบัติเหตุเพราะอำนาจของบาปที่มิตตวินทุกะทำร้ายมารดา คือไม่มีลมพัดใบให้เรือแล่น คนในเรือทำฉลาก มีฉลากกาลกิณีแจกให้ทุกคนถึง 3 ครั้ง มิตตวินทุกะจับฉลากกาลกิณีได้ทั้ง 3 ครั้ง คนเหล่านั้นจึงส่งทุ่นให้มิตตวินทุกะแล้วจับโยนลงไปในทะเล

มิตตวินทุกะลอยไปถึงเกาะแห่งหนึ่ง ด้วยอำนาจอุโบสถกรรมที่ได้รักษาเพราะมารดาจ้างนั้นทำให้มิตตวินทุกะได้พบหญิงเวมานิกเปรต 4 ตนในวิมานแก้วผลึก จึงได้ไปเสวยทิพยสมบัติกับนางเปรตอย่างสุขสำราญ แต่กรรมดลใจให้มิตตวินทุกะเกิดความโลภเพราะนึกว่าจะมีสมบัติที่ดีกว่านั้น จึงละนางเวมานิกเปรตทิ้งเสีย ไปพบนางเปรตอีก 8 ตนในวิมานเงิน มิตตวินทุกะก็เพลิดเพลินทิพยสมบัติกับนางเปรตทั้งแปดนั้นแล้วก็ทิ้งเสียอีก ไปพบนางเปรตอีก 16 ตนในวิมานแก้วมณีได้มีความสุขกับทิพยสมบัติก็ยังไม่พอใจ ไปต่ออีกจนพบสัตว์นรกตนหนึ่งมีจักรกรดพัดอยู่บนหัว ครั้งนี้กรรมที่ทำร้ายมารดาตามทัน มิตตวินทุกะเห็นกงจักรเป็นดอกบัวจึงร้องขอดอกบัวนั้น สัตว์นรกตอบว่าเป็นกงจักรกรดไม่ใช่ดอกบัว มิตตวินทุกะก็ว่าไม่ยอมให้ดอกบัวแก่ตนแล้วยังมาหลอกอีก สัตว์นรกนึกได้ว่ามิตตวินทุกะคงจะได้ทำกรรมเช่นเดียวกับตนจึงบันดาลให้อยากเสวยกรรมเช่นนี้ ก็โยนกงจักรกรดใส่หัวมิตตวินทุกะแล้วรีบหนีไป

ครั้งนั้นพระโพธิสัตว์เสวยพระชาติเป็นเทวราชองค์หนึ่ง เสด็จเที่ยวมาในอุสสุทนรก มิตตวินทุกะเห็นท้าวเทวราชจึงทูลถามว่าตนทำบาปอะไรจึงต้องมีจักรกรดพัดอยู่บนหัวเช่นนั้นเพราะหนักเหมือนโม่บดงา เทวราชโพธิสัตว์จึงทรงแสดงกรรมที่มิตตวินทุกะทำไว้ให้ปรากฏแล้วบอกว่ามิตตวินทุกะได้ผ่านปราสาทแก้วผลึก ปราสาทเงิน ปราสาทแก้วมณีมาแล้ว ขณะนี้มาถึงจักรกรด จะต้องรับการทรมานเช่นนี้ไปจนกว่าจะสิ้นกรรมแล้วท้าวเทวราชก็เสด็จกลับเทพยสถานของพระองค์