TLD-003-0077

กลราชปัญญา (ชื่อตัวละคร)

ราชาธิราช, นิยายพงศาวดาร  

กลราชปัญญาเป็นอุบายศึกที่มังกันจี*ขุนนางที่ปรึกษาคิดขึ้นเพื่อช่วยพระยาน้อย* (พระเจ้าราชาธิราช*) ตัดกำลังข้าศึก อุบายนี้ใช้วิธีการส่งตัวแทนไปเจรจากับแม่ทัพบอกเล่าให้รู้ข้อเท็จจริง เพื่อให้แม่ทัพที่ไม่มีส่วนเกี่ยวข้องโดยตรงยกกองทัพกลับเป็นการลดกำลังข้าศึก อุบายกลราชปัญญานี้ปรากฏในราชาธิราชเพียงครั้งเดียว คือ ตอนที่สมิงมราหู*ยกทัพมาเมืองตะเกิง*เพื่อจับพระยาน้อย  ขณะที่พระเจ้าช้างเผือก*ซึ่งเป็นพระบิดาของพระยาน้อยประชวร พระมหาเทวี*พระพี่นางซึ่งถือสิทธิ์ขาดในการบังคับบัญชาราชการแผ่นดินประสงค์จะกำจัดพระยาน้อยเพื่อยกราชสมบัติให้แก่สมิงมราหูชู้รักของตน  จึงได้อ้างโองการแผ่นดินจัดทัพ 4 ทัพ คือทัพของสมิงมราหู  ทัพของสมิงชีพราย*  ทัพสมิงเลิกพร้า*เมืองมองมะละ*  และทัพเมืองตองอู*ยกไปยังเมืองตะเกิงล้อมเมืองไว้ทั้งสี่ด้านเพื่อจับตัวพระยาน้อย   ฝ่ายพระยาน้อยและมังกันจีเห็นทัพที่ยกมามีกำลังมากจึงคิดตัดกำลังข้าศึก   โดยมังกันจีคิดอุบายชื่อว่ากลราชปัญญาให้พระยาน้อยนิมนต์อาจารย์มะเปง*ออกไปหยั่งกำลังทัพของสมิงมราหูและทัพของสมิงชีพพราย  อีกทั้งให้ไปเจรจากับสมิงเลิกพร้าทัพเมืองมองมะละและทัพเมืองตองอู แจ้งให้รู้ว่าพระยาน้อยมิได้เป็นขบถดังคำอ้างของพระมหาเทวี หากแต่พระมหาเทวีคิดจะจับพระยาน้อยเพื่อเอาราชสมบัติให้แก่สมิงมราหู  ดังนั้นสมิงชีพพรายจึงถวายสัตย์ว่าจะอยู่ฝ่ายพระยาน้อย แต่สมิงเลิกพร้าและเจ้าเมืองตองอูนั้นโกรธว่าถูกพระมหาเทวีหลอกลวงจึงยกทัพกลับ  เมื่อทั้งสองทัพยกกลับไป  กำลังทัพของสมิงมราหูก็ลดลง ฝ่ายเมืองตะเกิงก็สามารถต่อสู้เอาชัยชนะได้โดยง่าย

สุวดี ภู่ประดิษฐ์ 

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)