ยอพระกลิ่นเป็นตัวละครในบทละครเรื่องมณีพิชัย เป็นธิดาของพระอินทร์* กับนางเกษณี*

นางยอพระกลิ่นมีรูปงามและมีคุณลักษณะพิเศษคือมีกลิ่นกายหอม เมื่อเกิดมาแล้วพระอินทร์ไม่สามารถนำธิดาซึ่งเป็นมนุษย์ไปเลี้ยงบนสวรรค์ได้ จึงเนรมิตอาภรณ์เครื่องทิพย์ให้และนำนางใส่ไว้ในปล้องไม้ไผ่ กำหนดว่าผู้ที่เป็นเนื้อคู่ของนางเท่านั้นจึงจะตัดปล้องไม้ไผ่ได้ ต่อมาพระมณีพิชัย* มาพบและพานางเข้าไปอยู่ในเมือง นางยอพระกลิ่นถูกนางจันทร* มารดาของพระมณีพิชัยใส่ความว่าเป็นยักขินีหรือผีกระสือมากินแมว แล้วหาทางกำจัดนางออกจากเมือง

ภายหลังพระอินทร์แปลงกายนางยอพระกลิ่นให้เป็นพราหมณ์ชื่ออาริย* และสอนเวทมนตร์ให้ อาริยพราหมณ์อาสารักษานางจันทรซึ่งถูกงูกัดโดยมีข้อแม้ว่าพระมณีพิชัยต้องยอมเป็นข้ารับใช้ เมื่อนางจันทรฟื้น อาริยพราหมณ์ก็หลอกถามเรื่องนางยอพระกลิ่นกินแมว และขู่ว่าหากนางจันทรพูดเท็จจะต้องตายอีกครั้งหนึ่ง นางจันทรจึงเล่าความจริง พระมณีพิชัยสงสัยว่าอาริยพราหมณ์จะเป็นนางยอพระกลิ่นจึงยอมเป็นข้ารับใช้ พราหมณ์ใช้โอกาสนี้ทดสอบความรักและความซื่อสัตย์ของพระมณีพิชัยที่มีต่อนางยอพระกลิ่น โดยแปลงตัวเป็นน้องสาวพราหมณ์ไปยั่วยวน แต่พระมณีพิชัยก็ไม่หวั่นไหวเพราะยังรักนางยอพระกลิ่นอย่างมั่นคงเพียงผู้เดียว