รักขิตะ
รักขิตะเป็นตัวละครในเรื่องมหามังคลชาดก ทสกนิบาต ในนิบาตชาดก เป็นพระโพธิสัตว์
ในสมัยพระเจ้าพรหมทัต*แห่งกรุงพาราณสี พระโพธิสัตว์เสวยพระชาติเป็นรักขิตกุมารบุตรของพราหมณ์ผู้มั่งมี ครั้นเจริญวัยได้ไปศึกษาศิลปศาสตร์ในกรุงตักสิลา สำเร็จแล้วกลับมาแต่งงานมีครอบครัว ครั้นบิดามารดาสิ้นชีวิต รักขิตะก็ได้ครอบครองสมบัติทั้งปวง แต่เมื่อพิจารณาแล้วเห็นว่าทรัพย์สมบัติไม่เป็นแก่นสารอะไร ก็บริจาคทรัพย์ทั้งหมด แล้วออกบวชเป็นดาบสในป่าหิมพานต์ บำเพ็ญฌานจนได้อภิญญาและสมาบัติ มีดาบสที่เป็นศิษย์ 500 ตน
ต่อมาดาบสทั้ง 500 ได้ลารักขิตดาบสออกจากป่าหิมพานต์จาริกไปตามหมู่บ้านในชนบทจนไปถึงกรุงพาราณสี เข้าไปอาศัยอยู่ในอุทยาน ได้รับลาภสักการะเป็นอันมาก วันหนึ่งในกรุงพาราณสีประชาชนเกิดมีมงคลปัญหาคือปัญหาเกี่ยวกับเหตุที่จะทำให้เกิดความเจริญ มหาชนจึงไปหาดาบสทั้ง 500 ถามข้อปัญหา เหล่าดาบสได้ทูลพระเจ้าพรหมทัตว่าพวกตนไม่สามารถตอบมงคลปัญหาได้ ยกเว้นอาจารย์ของพวกตนที่อยู่ป่าหิมพานต์ พระเจ้าพรหมทัตจึงขอให้เหล่าดาบสเดินทางไปถามมงคลปัญหาอาจารย์แล้วให้จดจำมาบอกให้ทุกคนรู้
เมื่อดาบสทั้ง 500 เดินทางไปถึง อาจารย์รักขิตดาบสได้ถามถึงคุณธรรมของพระเจ้าพรหมทัต และสถานที่ที่เหล่าดาบสท่องเที่ยวไป ดาบสศิษย์จึงเล่าถึงเรื่องราวและเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในกรุงพาราณสีให้อาจารย์ฟัง และขอให้รักขิตดาบสแสดงมงคลปัญหาให้เป็นที่แจ่มแจ้งแก่พวกตน รักขิตดาบสจึงแสดงมงคล 8 ประการอันเป็นความสุขสวัสดีให้เหล่าศิษย์ฟัง ได้แก่
1. มีความเมตตา
2. กล่าววาจาดี อดกลั้นวาจาชั่วร้ายของผู้อื่น
3. ไม่ดูหมิ่นผู้อื่นในทุก ๆ ด้าน
4. ไม่ทำลายมิตร แบ่งปันทรัพย์แก่มิตร
5. มีภรรยาดีซึ่งมีศีล มีบุตร และปรนนิบัติสามี
6. มีความจงรักภักดีต่อพระราชา
7. มีความศรัทธาในกรรมและผลแห่งกรรม
8. เป็นผู้มีปัญญารู้แจ้ง และมีความประพฤติชอบ
เมื่อรักขิตดาบสแสดงมงคล 8 ประการแล้วก็กล่าวว่าผู้ที่ประกอบไปด้วยมงคลทั้ง 8 จะมีความสุขสวัสดีในโลกนี้ แต่สิ่งเดียวที่เป็นมงคลจริง ๆ คือพระนิพพาน
หลังจากได้ฟังแล้ว 7 – 8 วันต่อมาศิษย์ดาบสทั้ง 500 ก็ลาอาจารย์รักขิตดาบสไปแสดงธรรมมงคลทั้ง 8 ถวายพระเจ้าพรหมทัตที่อุทยาน แล้วจึงกลับไปป่าหิมพานต์ ตั้งแต่นั้นมามงคลทั้ง 8 ข้อก็ปรากฏอยู่ในโลก ผู้ใดประพฤติตาม ตายแล้วก็ได้ไปเกิดในสวรรค์ ส่วนรักขิตดาบสก็เจริญพรหมวิหาร 4 คือเมตตา กรุณา มุทิตา อุเบกขา แล้วพาเหล่าดาบสไปเกิดในพรหมโลก
