TLD-003-3701

ราชสีห์โพธิสัตว์ 1 (ชื่อตัวละคร)

คุณชาดก   นิบาตชาดก  

ราชสีห์โพธิสัตว์เป็นตัวละครในเรื่องคุณชาดก ทุกนิบาต ในนิบาตชาดก

ในสมัยพระเจ้าพรหมทัตแห่งเมืองพาราณสี พระโพธิสัตว์เสวยพระชาติเป็นราชสีห์อยู่ในถ้ำที่ภูเขาแห่งหนึ่ง ที่เชิงเขามีสระใหญ่ ริมสระมีดินดอนสูง มีหญ้าขึ้นงอกงาม ฝูงสัตว์เล็กใหญ่พากันมากินหญ้า ราชสีห์เห็นเนื้อตัวหนึ่งมากินหญ้าก็จะจับกิน จึงวิ่งแล่นลงมาจากภูเขาด้วยความเร็ว เนื้อตัวนั้นวิ่งหนีเตลิดไป ราชสีห์วิ่งมาถึงที่หล่มแห่งหนึ่งยั้งตัวไม่ทัน ตกลงไปยืนในหล่มทั้ง 4 เท้า ต้องยืนนิ่งๆ อดอาหารนานถึง 7 วัน สุนัขจิ้งจอกตัวหนึ่งออกหาอาหารมาพบราชสีห์ก็จะเดินหนีไป ราชสีห์ร้องขอให้ช่วย สุนัขจิ้งจอกตอบว่าเมื่อตนช่วยแล้วราชสีห์ก็จะจับตนกินเสีย ราชสีห์สัญญาว่าถ้าสุนัขจิ้งจอกช่วยให้รอดชีวิตก็จะตอบแทนคุณ สุนัขจิ้งจอกจึงคุ้ยดินเลนรอบเท้าทั้งสี่ของราชสีห์ ทำรางให้น้ำไหลลงมาในหลุมรอบเท้า พอดินอ่อนก็ใช้หัวดันอกราชสีห์ให้ราชสีห์ขยับเท้าชักออกจากหล่ม ราชสีห์กระโดดขึ้นจากหล่มได้ก็ไปอาบน้ำชำระกายแล้วจับกระบือได้ตัวหนึ่งฉีกเป็นชิ้นๆ นำมาวางให้สุนัขจิ้งจอกกินก่อน ตนเองกินทีหลัง สุนัขจิ้งจอกขอเนื้อก้อนหนึ่งคาบไปฝากนางจิ้งจอก ส่วนราชสีห์ก็คาบเนื้ออีกส่วนหนึ่งไว้ไปฝากนางราชสีห์ ราชสีห์ชวนสุนัขจิ้งจอกและนางจิ้งจอกไปอยู่ด้วยกันในถ้ำบนเขาและสาบานว่าจะเลี้ยงดูตลอดไป

ตั้งแต่นั้นสุนัขจิ้งจอกกับราชสีห์ก็อยู่ถ้ำใกล้ๆ กัน ราชสีห์และสุนัขจิ้งจอกออกไปหาอาหารมาเลี้ยงนางราชสีห์กับนางสุนัขจิ้งจอกซึ่งอยู่ในถ้ำ ต่อมานางราชสีห์มีลูก 2 ตัว นางสุนัขจิ้งจอกมีลูก 2 ตัว สัตว์เหล่านั้นอยู่ร่วมกันอย่างดี แต่วันหนึ่งนางราชสีห์เกิดระแวงสามีว่าดูรักใคร่สุนัขจิ้งจอกมาก น่าจะลอบรักกับนางสุนัขจิ้งจอกเป็นแน่ เมื่อสามีไปหาอาหาร นางจึงมาข่มขู่ขับไล่นางสุนัขจิ้งจอกกับลูกๆ เมื่อนางสุนัขจิ้งจอกเล่าให้สามีฟัง สุนัขจิ้งจอกก็ไปบอกแก่ราชสีห์ว่าภัยได้บังเกิดแก่พวกตนแล้ว จะให้ทำอย่างไร พญาราชสีห์หันไปดุนางราชสีห์แล้วจึงเล่าว่าที่ตนหายไป 7 วันในครั้งก่อนนั้นเพราะไปติดหล่ม ขึ้นเองไม่ได้ ถ้าสุนัขจิ้งจอกไม่ช่วย ตนคงตายไปนานแล้ว ราชสีห์บอกนางว่าผู้ที่เป็นมิตรแม้จะมีกำลังน้อยด้อยกว่า แต่ตั้งมั่นอยู่ในมิตรธรรม ผู้นั้นควรนับเป็นญาติ เป็นเผ่าพันธุ์เดียวกับตนด้วย ต่อไปนี้ห้ามดูหมิ่นข่มขู่มิตรผู้ประเสริฐนี้อีก นางราชสีห์กล่าวขอขมาสุนัขจิ้งจอกและอยู่ด้วยกันอย่างมีความสุขจนราชสีห์และสุนัขจิ้งจอกสิ้นชีวิตแล้ว ลูกราชสีห์กับลูกสุนัขจิ้งจอกก็ยังคงเป็นมิตรกันต่อมาถึง 7 ชั่วตระกูล

วัลยา ช้างขวัญยืน 

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)