TLD-003-3707

ราชาธิราช, พระเจ้า 2 (ชื่อตัวละคร)

ราชาธิราช, นิยายพงศาวดาร  

พระเจ้าราชาธิราชเป็นตัวละครในเรื่องราชาธิราช  เป็นโอรสของพระเจ้าช้างเผือก*  (พระเจ้าอู่*) กษัตริย์มอญกับนางศิริมายา*  พระนามเดิมคือ มังสุระมณีจักร*  เนื่องจากลิ้นเป็นรอยจักร

มังสุระมณีจักรไม่เป็นที่โปรดปรานของพระเจ้าช้างเผือก เนื่องจากทรงเห็นว่า “รูปร่างมันหาเหมือนกูไม่  ผมก็หยิก น่องทู่  ตาพอง ลักษณะคนสามหาวหยาบช้าใจฉกรรจ์”   มังสุระมณีจักรเป็นกำพร้ามารดาตั้งแต่เล็ก พระเจ้าช้างเผือกจึงโปรดให้พระมหาเทวี* (พระเจ้าป้า) เป็นผู้เลี้ยงดู เมื่อทรงเจริญวัยพระบิดาให้ชื่อว่า พระยาน้อย*  มีชายาคือตะละแม่ท้าว*  ซึ่งเป็นขนิษฐาต่างพระมารดา  มีโอรสคือพ่อลาวแก่นท้าว*  ต่อมาพระมหาเทวีเป็นชู้กับสมิงมราหู*  จึงคิดจะฆ่าพระยาน้อยเพื่อให้สมิงมราหูได้ราชสมบัติ  พระยาน้อยรู้ตัวกอปรกับได้รับคำทำนายจากผู้วิเศษ อีกทั้งมีขุนนางที่มีความสามารถคือ มังกันจี* และพ่อมอญ*เป็นคู่คิด พระยาน้อยจึงหนีจากเมืองพะโค*  ไปตั้งตัว ณ เมืองตะเกิง* ที่เมืองนี้พระยาน้อยได้นางเม้ยมะนิก*เป็นสนม  พระยาน้อยมีทหารที่เก่งกล้าสามารถจำนวนมาก ดังนั้นไม่ว่าพระมหาเทวีจะยกทัพมาจำนวนเท่าใดก็ไม่สามารถจับตัวพระยาน้อยได้  จนสุดท้ายเมื่อพระเจ้าช้างเผือกสิ้นพระชนม์ พระยาน้อยสามารถปราบพระมหาเทวีและสมิงมราหูได้  จึงได้เป็นกษัตริย์ครองเมืองหงสาวดี*  ขณะพระชนม์ได้ 20 พรรษา  จุลศักราช 749  ทรงพระนามว่าพระเจ้าสีหราชาธิราช*  เมื่อทรงกระทำพิธีสะเดาะพระเคราะห์ทรงเปลี่ยนพระนามใหม่เป็นพระเจ้าสิทธิโสม*  แต่คนทั่วไปเรียกว่า พระเจ้าราชาธิราช  ฝ่ายพม่าเรียกว่าพระเจ้ามหายักษ์เมืองมอญ*

เมื่อเป็นกษัตริย์แล้ว  พระองค์ก็มีบุญบารมีมากขึ้น ทรงมีทหารที่เฉลียวฉลาดชำนาญการสงครามหลายคน เช่น  อำมาตย์ทินมณิกรอด*  สมิงนครอินทร์*  สมิงพระราม*  สมิงพ่อเพชร * สมิงอุบากอง 3*  สมิงอายมนทยา*  ราชามะนู*  เป็นต้น  ไม่ว่าฝ่ายพม่าจะยกกำลังพลมามากเท่าใดก็ไม่สามารถเอาชนะฝ่ายมอญได้  พระเจ้าราชาธิราชเป็นกษัตริย์ที่ทรงรักทหารมากกว่าอิสตรี เมื่อทรงทราบว่าสมิงนครอินทร์พอใจนางอุตละ*  ก็ทรงยกให้

พ่อลาวแก่นท้าวซึ่งเป็นโอรสที่ประสูติจากตะละแม่ท้าวรังเกียจนางเม้ยมะนิกซึ่งได้รับแต่งตั้งเป็นมเหสีฝ่ายซ้ายชื่อนางปิยราชเทวี*และเคียดแค้นพระบิดา  เมื่อขึ้นเฝ้าจึงกัดนิ้วตนเองเพื่อจะได้ไม่ต้องถวายบังคม  พระเจ้าราชาธิราชเห็นว่ากระด้างกระเดื่องจึงให้ประหารชีวิต พ่อลาวแก่นท้าวถือพยาบาท  จึงอธิษฐานขอเกิดเป็นพม่าเพื่อจะมาทำสงครามกับมอญ เมื่อเกิดใหม่เป็นมังรายกะยอฉะวา* โอรสของพระเจ้าฝรั่งมังฆ้อง ก็ได้ยกทัพมาทำสงครามกับมอญหลายครั้ง  ท้ายสุดก็พ่ายแพ้และถูกจับได้ พระเจ้าราชาธิราชทรงทราบว่ามังรายกะยอฉะวาคือพ่อลาวแก่นท้าวที่กลับชาติมาเกิดก็ไม่ทรงถือโทษ  แต่มังรายกะยอฉะวายืนยันจะรับโทษ  พระเจ้าราชาธิราชจึงทรงกระทำพิธีปฐมกรรมมังรายกะยอฉะวา 

พระเจ้าราชาธิราชทำสงครามอยู่เสมอ ทั้งปราบกบฏมอญด้วยกันเอง และทำสงครามกับพม่า ซึ่งพระองค์ก็ทรงได้รับชัยชนะทุกครั้ง  ในปลายสมัยของพระเจ้าราชาธิราชเมืองมอญสงบจากการสงคราม  ในการเสด็จโพนช้าง ณ ป่าโมราคะเต*  พระองค์ประสบอุบัติเหตุกองเชือกบาศที่คล้องช้างตกลงกระทบพระเพลา   พระองค์ประชวรอยู่ 7 วันก็สิ้นพระชนม์ 

สุวดี ภู่ประดิษฐ์ 

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)