TLD-003-3710

ราธะ 3 (ชื่อตัวละคร)

ราธชาดก 2   นิบาตชาดก  

ราธะเป็นตัวละครในเรื่องราธชาดก ทุกนิบาต ในนิบาตชาดก เป็นพระโพธิสัตว์ เป็นนกแขกเต้า

ในรัชสมัยพระเจ้าพรหมทัตแห่งเมืองพาราณสี พระโพธิสัตว์เสวยพระชาติเป็นนกแขกเต้าชื่อราธะ มีน้องชายชื่อโปฏฐปาทะ* พราหมณ์ผู้หนึ่งเลี้ยงนกแขกเต้าทั้งสองนี้ไว้และรักเหมือนบุตร วันหนึ่งพราหมณ์จะไปค้าขายจึงสั่งลูกนกแขกเต้าทั้งสองว่าให้ดูแลนางพราหมณีให้ด้วย คอยดูว่านางพราหมณีจะคบชายอื่นหรือไม่ ตั้งแต่พราหมณ์จากไปแล้วนางพราหมณีภรรยาก็ประพฤติอนาจารกับชายอื่นอยู่เสมอทั้งกลางวันกลางคืน ชายที่ไปมาหาสู่นางมีจำนวนนับไม่ถ้วน

นกแขกเต้าโปฏฐปาทะบอกพี่ชายว่าจะตักเตือนนางพราหมณีผู้มารดาตามคำสั่งของพราหมณ์บิดาแต่นกราธะห้ามไว้ นกโปฏฐปาทะไม่เชื่อฟังไปถามนางพราหมณีว่าเหตุใดนางจึงประพฤติชั่วเช่นนี้ นางพราหมณีโกรธ เรียกนกแขกเต้าโปฏฐปาทะไปใกล้ๆ แล้วนางก็จับโปฏฐปาทะบิดคอจนตาย ใส่ลงกลางเตาไฟ เมื่อพราหมณ์กลับมาก็ถามนกราธะว่ามารดาคบหาชายอื่นหรือไม่ นกราธะตอบว่านักปราชญ์ย่อมไม่กล่าววาจาที่ประกอบด้วยความจริงอันไม่ดี ไม่เป็นเครื่องนำตนออกจากทุกข์เหมือนนกแขกเต้าชื่อโปฏฐปาทะที่นอนจมอยู่ในเตาไฟ แล้วนกแขกเต้าโพธิสัตว์ก็อำลาพราหมณ์เข้าป่าไป

วัลยา ช้างขวัญยืน 

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)