รามสูรเป็นตัวละครในเรื่องเฉลิมไตรภพ  ชาติหนึ่งในอดีตรามสูรเกิดเป็นชาวป่าใช้ขวานเป็นเครื่องมือหักร้างถางพง  ได้ประกอบการกุศลสร้างที่พักถวายพระสงฆ์  บุญกุศลจึงส่งให้ไปเกิดเป็นยักษ์นามว่าเหมหิรัญ*  มีฤทธิ์อำนาจมาก  นิสัยดุร้าย  ชอบจับสัตว์นานาชนิดกินเป็นอาหาร  ต่อมาเหมหิรัญเกิดอหังการ  คะนองว่าตนมีฤทธิ์มาก  มุ่งหมายจะม้วนแผ่นดินจึงถูกพระนารายณ์*สังหาร 

ยักษ์เหมหิรัญจุติมาปฏิสนธิบนก้อนเมฆลมฝน เป็นยักษ์นามว่ารามสูร กล้าหาญ มีฤทธิ์มาก  ถือขวานเป็นอาวุธประจำกาย  รามสูรท่องเที่ยวไปและได้มาพบพระราหู* และเป็นสหายกัน  เมื่อพระอิศวร*ประกาศให้ติดตามค้นหาแก้วมณี*และนางเมขลากลับคืนมา  แต่ไม่มีผู้ใดพบเห็นนาง  พระราหูได้กราบทูลรับอาสาพระอิศวรว่าจะให้รามสูรไปติดตามนางเมขลาและแก้วมณีกลับมาถวาย พระอิศวรจะประทานนางเมขลารวมทั้งวิมานพร้อมทรัพย์ศฤงคารทั้งหลายเป็นรางวัลให้แก่ผู้ที่นำแก้วมณีมาถวายได้ 

เมื่อราหูนำความนี้มาบอก รามสูรมีความยินดียิ่งเพราะปรารถนาจะได้นางเมขลามาครองคู่ จึงออกติดตามนางอย่างไม่ลดละ  และตั้งใจว่าจะขว้างขวานวิเศษไปผูกมัดนาง  แต่เมื่อพบนาง  รามสูรก็ตามไม่ทันจึงต้องร้องตะโกนขู่นางเมขลาให้ยอมกลับไปรับโทษ แล้วตนจะทูลขออภัยโทษให้และขอนางไปเป็นคู่ครอง  แต่นางเมขลาไม่เกรงกลัว กลับหัวเราะเยาะและขยับแก้วมณีส่องแสงวาบวับจับตา  รามสูรจึงขว้างขวานออกไปหมายจับนาง ทำให้เกิดเสียงดังกึกก้องกัมปนาท

รามสูรถูกนางเมขลากล่าวเย้ย หลังจากนางได้เล็งญาณแลเห็นอดีตชาติของรามสูร  จึงยกเรื่องราวครั้งรามสูรเป็นชาวป่าจนมาเกิดเป็นยักษ์เหมหิรัญ ต้องสิ้นชีวิตเพราะถูกพระนารายณ์สังหาร เนื่องจากอหังการจะม้วนแผ่นดินแล้วจึงมาเกิดเป็นรามสูร  มีขวานที่ใช้ตัดฟืนเป็นอาวุธประจำกายแต่นางมิใช่ฟืน  รามสูรย่อมไม่อาจจับนางได้จึงควรกลับไปทำไร่นา อีกทั้งนางก็บรรลุโสดามรรคญาณ จึงไม่ปรารถนายักษ์อันธพาลมาเป็นคู่

เมื่อรามสูรได้ฟังคำเย้ยของนางก็โกรธมาก จึงขว้างขวานออกไปมุ่งสังหารนาง แต่ขวานก็พลาดเป้าหมายไปทุกครั้ง  รามสูรเหาะไล่ติดตามพยายามจับนางเมขลาตลอดมา  ยามนางเมขลาล่อแก้ววาบวับทำให้เห็นว่าฟ้าแลบแปลบปลาบ  และเมื่อรามสูรขว้างขวานใส่นาง เกิดเสียงดังกึกก้องเป็นสาเหตุของฟ้าร้องและฟ้าผ่าตามฤดูกาล  ดังคำประพันธ์ที่ว่า

แก้วสว่างขวานขว้างกลางหน       พะยับพยุฝน

ระคนทำนุกคลุกคลี

พิรุณโปรยโรยปัถพี                    ฤดูเดือนปี

ทั้งสี่ทวีปจักรวาล