ฤๅษีโพธิสัตว์เป็นตัวละครในเรื่องฉันทกชาดก ทุกนิบาต ในนิบาตชาดก

ในแผ่นดินพระเจ้าพรหมทัตแห่งเมืองพาราณสี พระโพธิสัตว์เสวยพระชาติเป็นพราหมณ์ เมื่อเจริญวัยได้ไปศึกษาศิลปศาสตร์ที่เมืองตักสิลา ภายหลังละเพศฆราวาสออกบวชเป็นฤๅษีอยู่ในป่าหิมพานต์ มีศิษย์จำนวนมาก ต่อมาฤๅษีโพธิสัตว์ปรารถนาจะเสพอาหารที่มีรสเปรี้ยวและรสเค็ม จึงพาฤๅษีบริวารออกจากป่าหิมพานต์ เที่ยวจาริกมาจนถึงเมืองพาราณสีก็เข้าพักอาศัยในอุทยาน เวลาเช้าพาบริวารออกบิณฑบาตภายในเมือง ชาวเมืองได้เห็นอิริยาบถอันเรียบร้อยของหมู่ฤๅษีก็เลื่อมใส ชวนกันมาถวายอาหาร และต่อมาก็ชักชวนกันจัดมหาทานถวายหมู่ฤๅษี เมื่อเสร็จการถวายทานแล้ว ผู้เป็นหัวหน้าจึงกล่าวคำถวายทานว่าพวกตนทั้งหลายกระทำทานครั้งนี้มากบ้างน้อยบ้างไม่เสมอกัน ขอให้ทานเหล่านั้นมีผลมากด้วยกัน ฤๅษีโพธิสัตว์กล่าวอนุโมทนาว่าเมื่อจิตเลื่อมใสมีอยู่แล้วก็ย่อมชักจูงทานที่ทำเล็กน้อยให้มีผลมากได้ เพราะทานเป็นของทำยาก ชนที่ไม่ใช่บัณฑิตย่อมไม่มีปัญญา ไม่กล้าให้ทานเลย พวกชนทุศีลไม่ให้ทาน ไม่รักษาศีล ย่อมไปสู่นรก พวกบัณฑิตให้ทาน รักษาศีล ทำอุโบสถกรรม บำเพ็ญสุจริต 3 แล้ว ย่อมได้ไปสวรรค์ ฤๅษีโพธิสัตว์ทำอนุโมทนาแล้วก็กลับไปพักที่อุทยานจนสิ้นฤดูฝนจึงกลับไปสู่ป่าหิมพานต์ เหล่าฤๅษีหมั่นเจริญฌาณสมาบัติ สิ้นชีวิตแล้วไปเกิดในพรหมโลก