TLD-003-3847

ลิขิต (ชื่อตัวละคร)

บทละครเรื่อง ยุขัน  

ลิขิตเป็นตัวละครในบทละครเรื่องยุขัน  เป็นอนุชาบุญธรรมของยุขัน*

เมื่อยุขันเดินทางจากเมืองอุรังยิด*ไปตามหานกหัสรังสี*ที่เมืองอุเรเซน* ได้ผ่านอาศรมของฤๅษีรักขิต*  พระฤๅษีรู้ว่ายุขันต้องพลัดกับยุดาหวัน*เชษฐาก็สงสาร จึงชุบอนุชาให้เป็นเพื่อนร่วมเดินทาง ให้ชื่อว่าลิขิต   แล้วชุบศรให้ยุขัน  มอบพระขรรค์ให้ลิขิต  และชี้บอกทางไปเมืองอุเรเซน

ลิขิตกับยุขันเดินทางไปถึงเมืองของยักษ์มัตตะริม* ไม่เห็นผู้คนในเมืองก็สงสัยจึงขึ้นไปยังปราสาท  พบนางมะยุมา*บรรทมอยู่   ยุขันถามทางไปเมืองอุเรเซน นางมะยุมารับจะไปถามมัตตะริมให้  แล้วนางก็พาลิขิตกับยุขันไปซ่อนที่ชานดอกไม้

ครั้นรุ่งเช้านางมะยุมาบอกลิขิตกับยุขันว่าให้เดินไปทางทิศอุดรจะพบยักษ์เฝ้าด่าน 3 ตน คือ อสุรปานัน*  วายุกัน*  และนันทสูร*  เมื่อพ้นด่านที่ 3 จะพบฝั่งมหาสมุทร ตรงข้ามมหาสมุทรคือเมืองอุเรเซน แล้วนางมะยุมาก็มอบธำมรงค์เส้นผมของมัตตะริมให้ยุขัน พร้อมกำชับว่าเมื่อพบยักษ์รักษาด่านให้ถอดธำมรงค์ให้ยักษ์ดู ยักษ์จะช่วยส่งทั้งสองไปจนถึงฝั่งมหาสมุทร  ลิขิตและยุขันทูลลาและให้สัญญาว่าจะกลับมาสนองคุณ  ครั้นถึงด่านของยักษ์ทั้งสาม  ลิขิตกับยุขันก็เดินทางผ่านไปได้อย่างปลอดภัย 

ลิขิตกับยุขันเดินทางต่อไปจนถึงต้นงิ้วที่มีรังของนกอินทรี  ทั้งสองได้ช่วยตักน้ำให้ลูกนกอินทรีที่หิวกระหาย  แม่นกอินทรีจึงช่วยพาลิขิตและยุขันข้ามมหาสมุทรไปส่งยังเมืองอุเรเซนเป็นการตอบแทน  ยุขันขอให้แม่นกมารับกลับในอีก 3 เดือน  ทั้งสองเดินทางไปจนถึงอุทยานเมืองอุเรเซน  ได้ขออาศัยอยู่กับตามะหะหรี่*และยายมาลา*คนเฝ้าอุทยาน    เมื่อนางประวะลิ่ม*ธิดาท้าวอุเรเซน*เสด็จประพาสอุทยาน   ยุขันให้ยายมาลาพาลิขิตไปถวายตัวเป็นพนักงานร้อยมาลัย  ลิขิตจึงได้เข้าไปอยู่ในวัง  ต่อมายุขันลอบไปอยู่ร่วมกับนางประวะลิ่มที่ปราสาทได้สำเร็จ 

ครั้นครบกำหนด 3 เดือน  แม่นกอินทรีมารับตามนัดหมาย  แต่ยุขันยังปรารถนาจะอยู่กับนางประวะลิ่ม  ลิขิตเตือนว่าหากยุขันไม่ยอมไป  แม่นกอินทรีจะโกรธมาก  ยุขันจึงฝากลิขิตให้ช่วยดูแลนางประวะลิ่ม  แล้วยุขันก็นำนกหัสรังสีขึ้นหลังแม่นกอินทรีออกจากเมืองไป

เมื่อนางประวะลิ่มตั้งครรภ์ได้ 7 เดือนก็คิดจะออกตามหายุขันจึงชวนลิขิตและนางสันหยา*พี่เลี้ยงไปด้วย  ขณะนั้นแม่นกอินทรีกลับมาเยี่ยม  ทั้งสามจึงขี่แม่นกไปที่อาศรมของฤๅษีรักขิตและรอยุขันอยู่ที่นั่น  ลิขิตปรนนิบัติพระฤๅษีและนางประวะลิ่มอย่างดี

วันหนึ่งฤๅษีรักขิตออกไปหาผลไม้ในป่าพบพรานมะยุหงัด*กับบ่าว ทั้งสองบอกพระฤๅษีว่าเคยลวงยุขันให้ท้าวปะรังศรี*เจ้าเมืองอุรังฆาร*จับมัดและชิงนกหัสรังสีไปได้  ต่อมายุขันสังหารท้าวปะรังศรีแล้วขึ้นครองเมืองอุรังฆาร  ทั้งสองเกรงจะถูกลงโทษจึงหนีมา  ฤๅษีรักขิตให้ลิขิตพามะยุหงัดไปถวายตัวแล้วแจ้งข่าวนางประวะลิ่มให้ยุขันรู้  ยุขันจึงรับทุกคนเข้าไปในเมือง

หลังจากอยู่ที่เมืองอุรังฆารได้ประมาณ 1 ปี  ยุขันหลงใหลนางบุษหรีจนลืมนางประวะลิ่ม  นางน้อยใจมากจึงชวนลิขิตกับนางสันหยาเดินทางไปเมืองอุรังยิด  ลิขิตนัดแนะกับพรานมะยุหงัดให้รอรับอยู่ที่หน้าประตูเมืองและให้มะยุหงัดนำทางไป

เมื่อท้าวอุรังยิดอภิเษกยุขันเป็นกษัตริย์  ลิขิตได้รับแต่งตั้งเป็นอุปราชเมืองอุรังยิด 

กิตติชัย พินโน 

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)