TLD-003-3990

วะดินซา, พระเจ้า (ชื่อตัวละคร)

นิทานสิบสองเหลี่ยม  

พระเจ้าวะดินซาเป็นตัวละครในนิทานเรื่องสิบสองเหลี่ยม เรื่องที่ 10 เป็นกษัตริย์เมืองเอกราช*

พระเจ้าวะดินซาประชวร หมอหลวงต้องการดินจากเรือนร้างซึ่งเจ้าของทิ้งไป 3 ปีแล้วมาปั้นเป็นพระรูปเท่าพระองค์เพื่อสะเดาะเคราะห์  โรคจึงจะคลาย  เสนาบดีไปสืบดูทั้งในเมืองและนอกเมือง ก็พบแต่ราษฎรอยู่เย็นเป็นสุข มีเพียงเรือนที่ทิ้งร้างอยู่นอกเมืองเพียงเรือนเดียว  เมื่อสอบถามได้ความว่าเจ้าของเรือนเป็นชาวเมืองอื่นมาค้าขาย  เมื่อถึงฤดูมรสุมก็กลับไป  พระเจ้าวะดินซาทรงฟังก็สบายพระทัยว่าบ้านเมืองอยู่เย็นเป็นสุข  พระโรคจึงคลายลง

ต่อมาชายผู้หนึ่งได้แก้วทับทิมเม็ดหนึ่งมาจากเมืองบาดกชาน*นำมาถวายพระเจ้าวะดินซา  พระองค์โปรดให้ช่างทองนำไปทำเป็นพระธำมรงค์  เมื่อทำเรือนทองเสร็จแล้วช่างทองทำพระธำมรงค์ตกถูกทั่งเหล็ก จนทับทิมแตกออกเป็น 2 ซีก  ช่างทองตกใจมาก  ทุกข์ตรอมจนไม่เป็นอันกินอันนอน  พระเจ้าวะดินซาเห็นช่างทองหายไปหลายวันก็โปรดให้ไปตามตัวมา  ครั้นเห็นช่างทองโศกเศร้าและผ่ายผอมผิดรูปจึงตรัสถาม  เมื่อทรงรู้ว่าทับทิมแตกเป็น 2 ซีก ก็ทรงคิดว่าช่างทองเสียใจถึงขนาดนี้  ถ้าไม่ทรงปลอบใจอาจจะถึงแก่ความตายได้ จึงตรัสแก่ช่างทองว่าทับทิมแตกเป็น 2 ซีกเช่นนี้ก็ดีแล้ว สมกับที่ตั้งพระทัยไว้ว่าจะทำธำมรงค์ 2 วง ช่างทองได้ฟังก็หายเศร้าโศก  มนตรีผู้หนึ่งทูลทัดทานว่าทับทิมเม็ดนี้เป็นของหายาก เมื่อช่างทองทำแตกก็ควรจะลงพระอาญา  แต่พระเจ้าวะดินซาตรัสว่าถ้าจะให้ลงอาญานั้น ช่างทองจะตายเปล่า ทับทิมก็มิได้กลับมาดังเดิม ทั้งจะเป็นที่ครหานินทาต่อไป

อยู่มาวันหนึ่งสตรีชราผู้หนึ่งมาร้องเรียนแก่มนตรีว่าพระโอรสของพระเจ้าวะดินซาสังหารบุตรของตนเพื่อแย่งเอานกสาลิกาไป  พระเจ้าวะดินซาจึงสั่งให้ประหารพระโอรส  แต่เสนาบดีต่างทูลทัดทาน และขอพระราชทานอภัยโทษ ทูลว่าถึงจะประหารพระโอรสเสีย  บุตรของหญิงชราก็หาคืนชีวิตไม่  จะเป็นบาปซ้ำเติมยิ่งขึ้นไปอีก  เห็นควรให้พระโอรสนำทองกองสูงเท่าพระองค์ไปไถ่โทษแก่หญิงชรา  พระเจ้าวะดินซาทรงเห็นชอบด้วย ส่วนหญิงชราก็ยกโทษให้

กุสุมา รักษมณี 

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)