ท้าววัณณุราชเป็นตัวละครในบทละครเรื่องสังข์ศิลป์ชัย เป็นยักษ์เชษฐาของท้าวกุมภัณฑ์* ครองเมืองที่ตั้งอยู่ระหว่างทางไปเมืองอโนราช*ของท้าวกุมภัณฑ์ ลักษณะพิเศษคือนอนหลับคราวละหลายๆ ปี แม้ใครมาปลุกก็ไม่ตื่นจนกว่าจะถึงเวลาตื่นเอง

เมื่อสังข์ศิลป์ชัย* พานางเกสรสุมณฑา* และนางศรีสุพรรณ* กลับเมืองปัญจาล* นางเกสรสุมณฑาได้แสดงตนว่าเป็นน้องสะใภ้จะกลับไปเยี่ยมท้าวเสนากุฎ*เชษฐา และได้แสดงลูกบาศก์สกาของท้าวกุมภัณฑ์ให้ดูเป็นสำคัญ ท้าววัณณุราชเชื่อจึงพานางเกสรสุมณฑา นางศรีสุพรรณ และสังข์ศิลป์ชัยเหาะไปส่งอีกฝั่งของทะเลที่สิงหรา*และกุมารทั้ง 6 คนคอยอยู่ เมื่อท้าววัณณุราชรู้ว่าสังข์ศิลป์ชัยฆ่าท้าวกุมภัณฑ์ตายก็โกรธมาก จึงส่งเสนาไปเชิญพญานาค*เจ้าเมืองบาดาล*ให้ยกทัพมาสมทบตีเมืองปัญจาล ขณะที่ทัพถึงเมืองปัญจาล สังข์ศิลป์ชัยและสิงหราไม่อยู่ หากยกเข้าตีเมืองก็คงได้ชัยชนะเพราะท้าวเสนากุฎไม่กล้าสู้ แต่พญานาคแนะให้ท้าววัณณุราชส่งทูตไปเจรจาให้ท้าวเสนากุฎส่งนางเกสรสุมณฑาและนางศรีสุพรรณออกมา นางเกสรสุมณฑาจึงออกอุบายขอเวลา 3 วันเพื่อเตรียมตัว ท้าววัณณุราชก็ยอม เมื่อครบกำหนด 3 วัน สังข์ศิลป์ชัยและสิงหรากลับมาถึงเมืองปัญจาล พญานาคกลัวจึงเลิกพลหนีกลับเมืองบาดาล ท้าววัณณุราชกล่าวโทษพญานาคว่าทำให้ตนเสียโอกาสที่จะได้รับชัยชนะในครั้งนี้ ส่วนสังข์ศิลป์ชัยเห็นว่าท้าววัณณุราชเคยมีบุญคุณ พาเหาะข้ามทะเลมาส่ง จึงเขียนหนังสือผูกลูกศรยิงไปแจ้งแก่ท้าววัณณุราชว่า ตนจำเป็นต้องฆ่าท้าวกุมภัณฑ์เพื่อป้องกันตัวเพราะท้าวกุมภัณฑ์ไม่ยอมให้พานางเกสรสุมณฑากลับเมือง หากสังข์ศิลป์ชัยและท้าววัณณุราชรบกันก็จะทำให้ไพร่พลของทั้งสองฝ่ายต้องบาดเจ็บล้มตาย ท้าววัณณุราชเห็นด้วยจึงยอมสงบศึกและเป็นไมตรีกับท้าวเสนากุฎและปรึกษากันอภิเษกสังข์ศิลป์ชัยกับนางศรีสุพรรณให้ครองเมืองปัญจาล