คังเคยยะเป็นตัวละครในเรื่องคังเคยยชาดก ทุกนิบาต ในนิบาตชาดก เป็นปลา ในแผ่นดินพระเจ้าพรหมทัตแห่งเมืองพาราณสี
พระโพธิสัตว์เสวยพระชาติเป็นรุกขเทวดาอยู่ที่ริมฝั่งแม่น้ำคงคา บริเวณทางแยกที่แม่น้ำคงคากับแม่น้ำยมุนาไหลมาบรรจบกันมีปลา 2 ตัวอาศัยอยู่ ตัวหนึ่งชื่อคังเคยยะ อีกตัวชื่อมุเนยยะ* ปลาทั้งสองโอ้อวดว่าตนงามกว่าอีกตัวหนึ่ง ต่างทุ่มเถียงกันไม่เป็นที่ยุติ จึงไปหาเต่าซึ่งอยู่ที่คุ้งน้ำให้เป็นผู้ตัดสิน เต่าบอกว่าคังเคยยะและมุเนยยะต่างก็งามทั้งคู่ แต่งามสู้ตนไม่ได้ ปลาทั้งสองได้ฟังก็ไม่พอใจ ตำหนิว่าเต่าตอบไม่ตรงคำถาม พากันพ่นน้ำรดหัวเต่า แล้วกลับไปสู่ที่อยู่ของตน
นามานุกรม