TLD-003-4060

วิธูระ (ชื่อตัวละคร)

ทสพราหมณชาดก   นิบาตชาดก  

วิธูระเป็นตัวละครในเรื่องทสพราหมณชาดก ปกิณกนิบาต ในนิบาตชาดก เป็นพระโพธิสัตว์

วิธูระเป็นอำมาตย์ผู้ถวายอนุสาสน์อรรถธรรมแด่พระเจ้าโกรพย์*เจ้าเมืองอินทปัตร*แห่งอาณาจักรกุรุรัฐ* พระเจ้าโกรพย์ทรงบำเพ็ญทานอย่างยิ่งใหญ่จนเป็นที่เลื่องลือไปทั่วชมพูทวีป แต่ผู้ที่รับทานนั้นล้วนเป็นคนทุศีล พระเจ้าโกรพย์ไม่ทรงปีติในการทำทาน จึงปรึกษากับวิธูรบัณฑิตให้หาพราหมณ์ที่ทรงศีล มีความรู้ และเว้นจากเมถุนธรรมมารับทาน วิธูรบัณฑิตทูลว่าพราหมณ์เช่นนั้นหาได้ยาก แต่รู้ว่ามีคนกลุ่มหนึ่งซึ่งได้รับนับถือว่าเป็นพราหมณ์มี 10 ประเภท คือ ผู้ที่เสมอด้วยหมอรักษาโรค คนรับใช้ คนเก็บส่วย คนฟันตอไม้ พ่อค้า พวกอัมพัฏฐะและพวกเวสสะ คนฆ่าโค คนเลี้ยงโคและคนไล่เนื้อ พรานป่า และผู้ที่เสมอด้วยคนขัดถูมลทินในพิธีโสมยาคะ แต่พระเจ้าโกรพย์บอกว่าคนเหล่านี้ห่างไกลจากความเป็นพราหมณ์ วิธูรบัณฑิตจึงทูลว่าผู้ที่เหมาะสมจะรับทานคือพระปัจเจกพุทธเจ้าซึ่งเป็นผู้ฉันอาหารมื้อเดียวและไม่ดื่มน้ำเมา อาศัยอยู่ที่ถ้ำเขานันทมูลกะ*ในป่าหิมพานต์ พระเจ้าโกรพย์จึงให้วิธูรบัณฑิตเป็นผู้นิมนต์มา

วิธูรบัณฑิตนำผอบดอกไม้มานมัสการ ระลึกถึงคุณของพระปัจเจกพุทธเจ้าทั้งหลาย แล้วขว้างดอกไม้ 8 กำมือไปในอากาศ เมื่อไม่เห็นดอกไม้ลอยกลับมาวิธูรบัณฑิตก็รู้ว่าพระปัจเจกพุทธเจ้าตอบรับนิมนต์ จึงทูลพระเจ้าโกรพย์ว่าวันรุ่งขึ้นพระปัจเจกพุทธเจ้า 500 องค์จะมารับบาตร ให้จัดเตรียมเครื่องสักการะและตีกลองร้องป่าวให้รู้โดยทั่วกัน พระเจ้าโกรพย์นิมนต์พระปัจเจกพุทธเจ้ามารับบาตรต่อเนื่องกันถึง 7 วัน ถวายทานและเครื่องบริขารทั้งปวงอย่างยิ่งใหญ่ ครั้นครบกำหนดพระปัจเจกพุทธเจ้าก็เหาะกลับไปยังถ้ำเขานันทมูลกะ เครื่องบริขารทั้งหลายก็ลอยตามไปด้วย

กิตติชัย พินโน 

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)