TLD-003-4134

เวทัพพพราหมณ์ (ชื่อตัวละคร)

เวทัพพชาดก   นิบาตชาดก  

เวทัพพพราหมณ์เป็นตัวละครในเรื่องเวทัพพชาดก  เอกนิบาต  ในนิบาตชาดก

ในอดีตกาล  ครั้งพระเจ้าพรหมทัตครองเมืองพาราณสี  มีพราหมณ์ในหมู่บ้านรู้มนตร์ชื่อเวทัพพะ  มนตร์นั้นเป็นมนตร์ที่บุคคลพึงบูชาสักการะ  และหากประกอบด้วยเวลาคือฤกษ์ที่เหมาะสมแล้ว  เมื่อผู้ร่ายเวทัพพมนตร์มองขึ้นไปบนฟ้าก็สามารถทำให้สัตตรัตนพรรษคือฝนแก้ว 7 ประการตกลงมาจากอากาศได้  ครั้งนี้พระโพธิสัตว์เสวยพระชาติเป็นศิษย์ของพราหมณ์ผู้นั้น  วันหนึ่งพราหมณ์พาพระโพธิสัตว์ไปเมืองเจตรัฐ*  ระหว่างทางมีป่าใหญ่ตำบลหนึ่งมีพวกเปสนกโจร 500  (โจรที่จับคนได้ 2 คนแล้วจะส่งคนหนึ่งไปนำค่าไถ่มา)  โจรจับพระโพธิสัตว์กับเวทัพพพราหมณ์ไปได้  โจรปล่อยพระโพธิสัตว์ซึ่งเป็นศิษย์ไป  พระโพธิสัตว์บอกอาจารย์ว่าจะไปสักวันสองวันเท่านั้น  และขอร้องอาจารย์ว่าวันนี้เป็นวันที่มีฤกษ์เหมาะสมที่จะทำให้เกิดฝนทรัพย์ตกได้  ขออย่าให้อาจารย์ร่ายมนตร์ฝนทรัพย์เป็นอันขาดเพราะโจรจะฆ่าอาจารย์  แล้วพระโพธิสัตว์ก็ไปหาทรัพย์มาเป็นค่าไถ่

เมื่อค่ำลงโจรก็จับพราหมณ์มัดให้นอนหงายอยู่  ในขณะนั้นพราหมณ์เห็นพระจันทร์เต็มดวงลอยเด่นขึ้นทางทิศตะวันออก เป็นช่วงเวลาเหมาะที่จะทำให้ธนพรรษฝนทรัพย์ตกได้  จึงคิดว่าตนไม่ควรทนทุกข์ต่อไป  แต่จะร่ายมนตร์ให้เกิดฝนทรัพย์ให้โจร  ว่าแล้วก็เรียกโจรมาบอกว่าถ้าต้องการทรัพย์ให้แก้เครื่องจองจำให้ตน  ขออาบน้ำสระผมและนำผ้าใหม่มาสวมใส่  ขอเครื่องหอมและดอกไม้เพื่อทำพิธี  โจรก็จัดการให้ทุกประการ  ครั้นได้เวลาอันเหมาะสม  พราหมณ์ก็ร่ายมนตร์และมองดูบนฟ้า  รัตนะทั้งหลายก็ร่วงพรูลงมา  โจรพากันเก็บรวบรวมทรัพย์แล้วพาพราหมณ์เดินทางต่อไป  ขณะนั้นมีโจร 500 อีกพวกหนึ่งมาจับเปสนกโจรไว้เพื่อจะเอาทรัพย์  เปสนกโจรจึงบอกให้จับพราหมณ์ไว้ เพราะพราหมณ์คนนี้มองท้องฟ้าแล้วทำให้ทรัพย์ตกลงมาได้  โจรกลุ่มใหม่ก็ปล่อยเปสนกโจรไปแล้วสั่งพราหมณ์ให้บันดาลทรัพย์แก่ตน  พราหมณ์บอกว่าจะให้ทรัพย์ก็ได้แต่เวลานี้ยังไม่ใช่เวลาที่เหมาะสมที่จะทำให้ฝนทรัพย์ตกลงมาได้  จะมีเวลานั้นตอนปลายปี  ถ้าโจรต้องการทรัพย์ก็ให้รอก่อน  โจรโกรธด่าว่าพราหมณ์ถ่อยเพราะพราหมณ์เพิ่งทำให้ทรัพย์ตกลงมาไม่นานนี้เอง  เหตุใดจะต้องให้ตนรอ  ว่าแล้วก็ฟันพราหมณ์ขาดเป็น 2 ท่อน  ทิ้งศพไว้ใกล้ทางเดิน  แล้วรีบตามพวกเปสนกโจรไป  เมื่อตามทันโจร 2 พวกก็ต่อสู้กัน  เปสนกโจรถูกฆ่าตายหมด  โจรกลุ่มหลังก็เอาทรัพย์ไป  ไม่นานโจรพวกนี้ก็แตกกันเป็น 2 พวกอีก  รบพุ่งแย่งชิงทรัพย์กันเองตายไป 250 คน  พวกที่ชนะเอาทรัพย์ไปก็แตกกันอีก  ฆ่ากันไปในที่สุดเหลือเพียง 2 คน  โจรทั้ง 1,000 คนก็ถึงซึ่งความพินาศ  โจร 2 คนที่เหลือก็นำทรัพย์ไปซ่อนไว้ที่ป่ารกใกล้หมู่บ้าน ให้คนหนึ่งถือดาบเฝ้าอยู่  โจรอีกคนนำข้าวสารเข้าไปในบ้านเพื่อจะหุงข้าว  ระหว่างนั้นโจรซึ่งเฝ้าทรัพย์อยู่คิดว่าถ้าโจรที่หุงข้าวกลับมาทรัพย์จะต้องถูกแบ่งเป็น 2 ส่วน จึงเตรียมจะฆ่าโจรที่ไปหุงข้าว  ส่วนโจรผู้หุงข้าวก็เกรงว่าทรัพย์จะถูกแบ่งเป็น 2 ส่วนเช่นกัน  เมื่อข้าวสุกจึงกินเสียก่อนแล้วใส่ยาพิษลงไปในข้าวที่เหลือแล้วนำไปให้โจรผู้เฝ้าทรัพย์  เมื่อเพื่อนโจรนำข้าวมาวางให้ โจรเฝ้าทรัพย์ก็ฟันจนตัวขาดเป็น 2 ท่อน ลากศพไปซุกไว้ที่พุ่มไม้แล้วกินข้าวผสมยาพิษนั้น โจรก็ตายไปด้วย  โจรทั้งหลายจึงพินาศเพราะทรัพย์

พระโพธิสัตว์ศิษย์ของเวทัพพพราหมณ์เดินทางได้ 2 วันก็รีบกลับมาพร้อมด้วยทรัพย์ ไม่เห็นอาจารย์ เห็นแต่ทรัพย์กระจัดกระจายอยู่ก็รู้ว่าอาจารย์ไม่ทำตามที่ตนขอร้อง  เมื่อเดินไปอีกก็พบศพโจรทั้งหมด  และพบศพอาจารย์ในพุ่มไม้  ก็คิดในใจว่าอาจารย์ต้องเสียชีวิตเพราะไม่เชื่อตามที่ตนขอร้องไว้  เรียกว่าเสียชีวิตเพราะเป็นทุพพจภาพ (คนว่ายาก) แล้วยังพาให้คนอื่นอีก 1,000 คนพลอยตายไปด้วย  พระโพธิสัตว์กล่าวว่าบุคคลใดต้องการความเจริญแต่ไม่รู้จักคิด บุคคลนั้นย่อมเดือดร้อน  พระโพธิสัตว์นำทรัพย์กลับไปบ้านแล้วบำเพ็ญกุศลทำทานตลอดอายุ  เมื่อสิ้นชีพก็ไปสู่สวรรค์

ยุพร แสงทักษิณ 

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)