TLD-003-4146

เวฬุกบิดา (ชื่อตัวละคร)

เวฬุกชาดก   นิบาตชาดก  

เวฬุกบิดาเป็นตัวละครในเรื่องเวฬุกชาดก เอกนิบาต ในนิบาตชาดก

ครั้งพระเจ้าพรหมทัตครองกรุงพาราณสี พระโพธิสัตว์เสวยพระชาติในตระกูลที่มั่งคั่งในกาสิกรัฐ เป็นผู้ประกอบด้วยความรู้ เห็นโทษในกามคุณ และเห็นอานิสงส์ในการออกบวช จึงออกบวชเป็นฤๅษีในป่าหิมพานต์ บำเพ็ญกสิณบริกรรม ทำอภิญญา 5 และสมาบัติ 8 มีฤๅษี 500 เป็นบริวาร มีลูกงูตัวหนึ่งเลื้อยมาที่อาศรมฤๅษีบริวารตนหนึ่ง ฤๅษีตนนั้นรักงูเหมือนบุตร ฤๅษีทั้งหลายเรียกงูตัวนั้นว่าเวฬุกะเพราะมันนอนในปล้องไผ่ และเรียกฤๅษีว่าเวฬุกบิดา ฤๅษีโพธิสัตว์เรียกฤๅษีบริวารมาถามเรื่องการเลี้ยงอสรพิษและเตือนว่าไม่ควรเลี้ยง เพราะอสรพิษเป็นสัตว์ที่เลี้ยงไม่เชื่อง ฤๅษีตอบว่าตนเลี้ยงงูเหมือนบุตรไม่สามารถพรากจากมันได้ ฤๅษีโพธิสัตว์เตือนว่าเวฬุกบิดาจะสิ้นชีวิตเพราะงูตัวนี้

ต่อมาพวกฤๅษีไปหาผลไม้ ไปถึงที่ซึ่งมีผลไม้มากก็ชวนกันอยู่ที่นั่น 2-3 วัน เวฬุกบิดาไปกับพวกฤๅษีด้วย ให้งูอยู่ในปล้องไผ่แล้วปิดปากกระบอกไว้ เมื่อผ่านไป 2-3 วันแล้วก็กลับมา ฤๅษีจะให้อาหารเวฬุกะ จึงเปิดปากกระบอกออกยื่นมือไปหา งูโกรธเพราะไม่ได้กินอาหารมา 2-3 วัน จึงขบมือฤๅษี ฤๅษีตาย แล้วงูก็เลื้อยเข้าป่าไป พวกฤๅษีรู้เรื่องก็ไปบอกฤๅษีโพธิสัตว์ ฤๅษีโพธิสัตว์สอนฤๅษีบริวารว่า ผู้ที่ไม่เชื่อฟังคำสั่งสอนย่อมถึงซึ่งความพินาศ ฤๅษีโพธิสัตว์สอนบริวารแล้ว เจริญพรหมวิหาร 4 เมื่อสิ้นอายุก็ไปเกิดในพรหมโลก

วิพุธ โสภวงศ์ 

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)