TLD-003-4184

ศรีสันท์ (ชื่อตัวละคร)

บทละครดึกดำบรรพ์เรื่อง สังข์ศิลป์ชัย  

ศรีสันท์ เป็นตัวละครในบทละครเรื่องสังข์ศิลป์ชัย เป็นโอรสองค์ใหญ่ในบรรดากุมารทั้งหกของท้าวเสนากุฎ* เจ้าเมืองปัญจาล*

ครั้งหนึ่งศรีสันท์หลอกสังข์ศิลป์ชัย*ให้แผลงศรสั่งสัตว์ให้ไปที่หน้าพลับพลาท้าวเสนากุฎ แล้วทูลท้าวเสนากุฎว่าเป็นผลงานของตน  ท้าวเสนากุฎหลงเชื่อว่าศรีสันท์เป็นผู้มีวิชาและฤทธิ์เดช จึงสั่งให้ไปติดตามหานางเกสรสุมณฑา*ขนิษฐาของพระองค์ที่ถูกยักษ์ท้าวกุมภัณฑ์*เจ้าเมืองอโนราช*ลักพาตัวไป ศรีสันท์ไปลวงสังข์ศิลป์ชัยว่าพระบิดาคือท้าวเสนากุฎล้มป่วยด้วยความคิดถึงนางเกสรสุมณฑา  และสั่งให้ไปช่วยกันติดตามนางกลับมาเมืองปัญจาล  สังข์ศิลป์ชัยจึงชวนสิงหรา* พี่ชายต่างมารดาร่วมเดินทางไปกับกุมารทั้งหกเพื่อติดตามหานางเกสรสุมณฑา

เมื่อสังข์ศิลป์ชัยพานางเกสรสุมณฑาและนางศรีสุพรรณ* ธิดาของนางมาถึงชายฝั่งทะเลจุดที่นัดหมายได้สำเร็จ ศรีสันท์และกุมารทั้งห้าก็คิดกำจัดสังข์ศิลป์ชัย เมื่อได้โอกาสขณะที่สิงหราออกไปหาอาหาร  พี่น้องทั้งหกจึงลวงสังข์ศิลป์ชัยไปเก็บผลไม้บนภูเขาแล้วผลักตกเหว  ศรีสันท์กับกุมารทั้งห้าพานางเกสรสุมณฑาและธิดาไปเฝ้าท้าวเสนากุฎ  ท้าวเสนากุฎพอพระทัยผลงานของศรีสันท์ ถึงกับกล่าวว่าจะยกเมืองปัญจาลให้ครอบครอง

ส่วนนางเกสรสุมณฑาไม่กล้าบอกความจริงด้วยขาดหลักฐาน  ต่อมาเมื่อเห็นสไบของตนและช้องของนางศรีสุพรรณที่นายสำเภาชาวจีนนำมาถวายท้าวเสนากุฎ  นางก็มั่นใจว่าสังข์ศิลป์ชัยยังมีชีวิตอยู่ จึงทูลความจริงเกี่ยวกับสังข์ศิลป์ชัยให้ท้าวเสนากุฎทราบ แต่กลับถูกศรีสันท์และกุมารทั้งห้ากล่าวหาว่านางโกรธที่พวกตนฆ่าท้าวกุมภัณฑ์จึงใส่ร้าย นางเกสรสุมณฑาอัดอั้นใจเป็นทุกข์มาก ท้าวเสนากุฎจึงพานางประพาสป่าเพื่อให้นางสบายใจ  พระอินทร์*ดลใจให้ไปทางเมืองบรรพตนคร*ของสังข์ศิลป์ชัย  เมื่อทุกคนได้พบกัน นางเกสรสุมณฑาจึงทูลท้าวเสนากุฎว่าสังข์ศิลป์ชัยเป็นโอรสของท้าวเสนากุฎกับนางปทุม*ที่ถูกเนรเทศออกจากเมือง  และสังข์ศิลป์ชัยเป็นผู้พานางกับธิดาออกมาจากเมืองอโนราชของท้าวกุมภัณฑ์

ท้าวเสนากุฎกริ้วมากที่ถูกหลอกลวงจึงสั่งลงโทษศรีสันท์และกุมารทั้งห้ารวมทั้งมารดา  ทุกคนต่างก็ร้องขอให้สังข์ศิลป์ชัยไว้ชีวิต สังข์ศิลป์ชัยไม่พยาบาทจึงทูลขอท้าวเสนากุฎให้งดโทษประหาร ขอเพียงให้ลดยศศักดิ์และให้มาเป็นข้ารับใช้สังข์ศิลป์ชัยแทน

ประคอง เจริญจิตรกรรม 

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)