เศรษฐีโพธิสัตว์เป็นตัวละครในเรื่องวิณาถูนชาดก ทุกนิบาต ในนิบาตชาดก

ในแผ่นดินพระเจ้าพรหมทัตแห่งเมืองพาราณสี พระโพธิสัตว์เสวยพระชาติในตระกูลเศรษฐีชาวชนบท มีบุตรธิดาจำนวนมาก วันหนึ่งเศรษฐีโพธิสัตว์ปรารถนาจะให้บุตรชายแต่งงาน จึงสู่ขอบุตรสาวเศรษฐีเมืองพาราณสีไว้ให้เป็นคู่ครอง ก่อนวันวิวาห์บุตรสาวเศรษฐีพาราณสีเห็นผู้คนนำเครื่องสักการะมาบูชาโคอุสุภราชในบ้านของตน ได้รู้ว่าที่โคอุสุภราชได้รับเครื่องสักการะเพราะมีโหนกใหญ่กว่าโคอื่น

วันหนึ่งขณะที่ยืนอยู่ตรงหน้าต่าง นางเห็นบุรุษค่อมเดินอยู่ก็เข้าใจว่าหลังค่อมนั้นเป็นลักษณะของบุรุษอุสุภราช จึงเก็บข้าวของปลอมตัวหนีตามบุรุษค่อมไป บุตรสาวเศรษฐีและบุรุษค่อมเดินทางท่ามกลางความหนาวเย็นมาหลายคืน บุรุษค่อมเกิดมีอาการโรคลมกำเริบจนทนไม่ไหวจึงนอนตัวงออยู่ที่ริมทาง มีบุตรสาวเศรษฐีนั่งดูอาการอยู่ที่ปลายเท้า

ครั้นรุ่งเช้าเศรษฐีโพธิสัตว์มาพบและจำนางได้ ก็ตำหนิว่านางเกิดในตระกูลผู้สูงศักดิ์แต่กลับหนีตามบุรุษที่ต่ำต้อย เมื่อรู้ว่านางเข้าใจผิดว่าบุรุษค่อมเป็นบุรุษอุสุภราช เศรษฐีโพธิสัตว์ก็ให้นางอาบน้ำชำระร่างกาย ตกแต่งเครื่องประดับอย่างงดงาม แล้วพาไปแต่งงานกับบุตรชายของตน