TLD-003-4211

เศรษฐีโพธิสัตว์ 5 (ชื่อตัวละคร)

อัตถัสสทวารชาดก   นิบาตชาดก  

เศรษฐีโพธิสัตว์เป็นตัวละครในเรื่องอัตถัสสทวารชาดก เอกนิบาต ในนิบาตชาดก

ครั้งพระเจ้าพรหมทัตครองกรุงพาราณสี พระโพธิสัตว์เสวยพระชาติเป็นเศรษฐีมีทรัพย์สมบัติมาก มีบุตรชายอายุ 7 ขวบ เป็นเด็กฉลาดรู้ว่าอะไรเป็นประโยชน์ อะไรไม่เป็นประโยชน์ วันหนึ่งบุตรเข้าไปหาบิดาแล้วถามปัญหาว่าอัตถัสสทวาระคืออะไร เศรษฐีโพธิสัตว์ตอบคำถามว่าบุคคลพึงปรารถนาลาภอย่างยิ่ง 6 ประการ ประการที่ 1 ได้แก่ ความไม่มีโรคเพราะเมื่อมีโรค ลาภที่ตนยังไม่ได้ก็จะไม่ได้ ลาภที่ได้มาแล้วก็ไม่เกิดประโยชน์ ถ้าไม่มีโรค ลาภที่ตนยังไม่ได้ก็จะแสวงหาได้ และลาภที่ได้มาแล้วก็เป็นประโยชน์แก่ตนได้ ดังนั้นความไม่มีโรคจึงได้ชื่อว่าเป็นลาภอันประเสริฐ ประการที่ 2 ได้แก่ ศีล คือความปกติที่โลกประพฤติ ประการที่ 3 ได้แก่ พุทธานุมัติ คือโอวาทคำสั่งสอนของครูที่บริบูรณ์ด้วยความรู้ ประการที่ 4 ได้แก่ สุตะ คือความเป็นผู้ได้สดับฟังมากย่อมได้ประโยชน์ ประการที่ 5 ได้แก่ ธัมมานุวัติ คือเว้นจากการประพฤติทุจริตแล้วประพฤติกรรมสุจริต ประการที่ 6 ได้แก่ อลีนตา คือความที่จิตไม่ย่อหย่อน เป็นจิตประณีต อุดมธรรม 6 ประการนี้เป็นอุบายที่จะทำให้ได้ประโยชน์คือความเจริญอันเป็นโลกียะและโลกุตตระ เมื่อเศรษฐีโพธิสัตว์ตอบคำถามบุตรแล้ว ตั้งแต่นั้นมาบุตรก็ประพฤติตามธรรมทั้ง 6 ประการ

วิพุธ โสภวงศ์ 

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)