สมิงพตบะเป็นตัวละครในบทละครเรื่องราชาธิราช เดิมเป็นภิกษุชื่อมะสัน*

เมื่อมะสันรู้ว่าสมิงนครอินทร์*เสียชีวิตแล้ว ด้วยความอยากเป็นทหารจึงลาสิกขาแล้วให้พระสังฆราชพาไปถวายตัวต่อพระเจ้าราชาธิราช* ประจวบกับเวลานั้นพระเจ้าราชาธิราชกำลังจะยกทัพไปตีเมืองเสียง* มะสันจึงได้ออกศึกด้วย

เมื่อกองทัพยกไปถึงตำบลบึงตลกใกล้เมืองตะเกิง* ห่างจากทัพพม่าประมาณ 200 เส้น พระเจ้าราชาธิราชทรงให้ตั้งค่าย ให้ทหารมอญจัดทัพออกไปโจมตีเมืองตะเกิง โดยให้มะสันเป็นทัพหน้า มะสันแต่ผู้เดียวได้อาสาเข้าไปโจมตีทหารที่รักษาเชิงเทิน ทั้งนี้ได้นัดหมายจะทำการในเวลา 4 ทุ่มโดยให้ทหารอื่นๆ เป็นทัพหนุน แต่ยังไม่ถึงเวลานัดมะสันใจร้อนใคร่โจมตีพม่าจึงเข้าปล้นเมืองแต่ผู้เดียวในเวลากลางคืน ครั้งแรกทหารพม่าพ่ายแพ้ถอยร่นแต่เมื่อมะสันจุดไฟเผาเมือง ทหารพม่าเห็นว่ามีมะสันแต่ผู้เดียวจึงเข้ากลุ้มรุม มะสันสู้ไม่ได้จึงหนีกลับเข้ากองทัพมอญ ทัพหน้าจึงแตกร่นถึงทัพหลวง พระเจ้าราชาธิราชกริ้ว ทรงสั่งประหารชีวิตมะสัน แต่อำมาตย์ทินมะณีกรอด*ทูลทัดทานไว้ พระเจ้าราชาธิราชทรงงดโทษให้ทำการใหม่แก้ตัว ครั้งนี้มะสันทำการสำเร็จ พระเจ้าราชาธิราชประทานเครื่องยศของสมิงนครอินทร์แก่มะสันแล้วตั้งให้เป็นสมิงพตบะ