สมิงพระรามเป็นตัวละครในเรื่องราชาธิราช  เป็นทหารของพระเจ้าราชาธิราช* เป็นบิดาของพระเจ้ารามราชวงศ์*กษัตริย์พระองค์หนึ่งของพม่า

เมื่อพระเจ้าฝรั่งมังศรีฉะวา*รู้ว่าฝ่ายมอญผลัดแผ่นดินใหม่จึงยกทัพมายังกรุงหงสาวดี*  พระเจ้าราชาธิราชไม่ทรงประสงค์ให้ทัพพม่าประชิดเมืองจึงยกทัพไปต้าน   ในครั้งนั้นสมิงพระรามขับพลายผจญมารเป็นช้างดั้งในทัพช้างของฝ่ายมอญ  ต่อมาพระเจ้าฝรั่งมังศรีฉะวาสิ้นพระชนม์  มังสุเหนียด*ได้ครองราชย์เป็นพระเจ้าฝรั่งมังฆ้อง*  พระเจ้าราชาธิราชจึงทรงยกทัพไปอังวะ*  

ในคราวที่สมิงนครอินทร์เสียทีพม่า สมิงพระรามได้ขับพลายประกายมาศไปท้าชนช้างถึงหน้าค่ายพม่า มังรายกะยอฉะวา*โอรสพระเจ้าฝรั่งมังฆ้องให้ทหารพม่าออกมารุมจับตัว แต่ไม่สามารถจับสมิงพระรามได้  กิตติศัพท์ความเก่งกล้าของสมิงพระรามทำให้พระเจ้าฝรั่งมังฆ้องทรงขอดูตัวซึ่งนับเป็นนายทหารมอญคนที่ 3 ที่พระเจ้าฝรั่งมังฆ้องทรงขอดูตัว 

เมื่อพระเจ้าราชาธิราชเสด็จไปประทับ ณ เมืองเมาะตะมะ*  สมิงพระรามยกทัพไปทางบกเพื่อลวงพม่า  ในครั้งนั้นสมิงพระรามซึ่งขับพลายประกายมาศอยู่เสียทีถูกพม่าจับตัวไปคุมขังไว้  ภายหลังที่มังรายกะยอฉะวาสิ้นพระชนม์  พระเจ้ากรุงต้าฉิง*ยกทัพมาท้ารบโดยให้ทหารฝ่ายพม่าขี่ม้ารำทวนสู้กับกามะนี*  สมิงพระรามได้โอกาสจึงอาสาออกสู้กับกามะนี  ใช้ไหวพริบรำทวนท่วงท่าต่างๆ จนสามารถสังหารกามะนีได้ สมิงพระรามเป็นฝ่ายชนะ พระเจ้าฝรั่งมังฆ้องแต่งตั้งให้เป็นพระมหาอุปราชผดุงพระนครและจะให้อภิเษกกับพระธิดา สมิงพระรามขอสัญญากับพระเจ้าฝรั่งมังฆ้อง 2 ข้อ คือ ห้ามมิให้คนทั้งปวงเรียกตนว่าเชลยถ้าใครเรียกจะกลับไปเมืองหงสาวดี และถ้าพระเจ้าราชาธิราชทำสงครามกับพระเจ้าฝรั่งมังฆ้องตนจะไม่เข้าทำสงครามด้วยกับทั้งสองฝ่าย  แต่ถ้าเป็นกษัตริย์เมืองอื่นยกมาจะอาสาสู้ศึกจนสิ้นชีวิต  เมื่อพระเจ้าฝรั่งมังฆ้องทรงยอมรับ สมิงพระรามจึงได้อภิเษกกับพระธิดาและมีโอรส 1 องค์

วันหนึ่งพระเจ้าฝรั่งมังฆ้องทรงอุ้มนัดดาชันษา 1 ปีเศษออกว่าราชการ พระนัดดาทรงซุกซนเอื้อมหัตถ์ขึ้นเล่นเศียรพระอัยกา พระเจ้าฝรั่งมังฆ้องลั่นพระโอษฐ์อุทานว่า “ลูกอ้ายเชลยนี้กล้าหาญนัก นานไปเห็นองอาจแทนมังรายกะยอฉะวาได้”   สมิงพระรามได้ยินเช่นนั้นจึงหนีกลับเมืองหงสาวดี  พระเจ้าราชาธิราชประทานเครื่องยศ เครื่องอุปโภคบริโภค และโปรดให้เป็นผู้รั้งเมืองวาน*

เมื่อสิ้นสมัยของพระเจ้าราชาธิราช  พระเจ้าสุโทธรรมราชาธิราช*ได้สืบราชสมบัติต่อมา สมิงพระรามเดินทางจากเมืองวานมาเฝ้าพระเจ้าสุโทธรรมราชาธิราชเนืองๆ   วันหนึ่งขณะเดินทางกลับเมืองวานถูกปีศาจโจรหลอก สมิงพระรามจึงตัดศีรษะโจรผูกไว้ข้างลำตัวม้า  ศีรษะโจรนั้นก็กัดน่องสมิงพระราม หมอที่เมืองวานไม่สามารถรักษาให้หายได้ สมิงพระรามป่วยอยู่ 3 วันก็ถึงแก่ชีวิต