สมิงพัตบะเป็นตัวละครในเรื่องราชาธิราช เดิมเป็นภิกษุชื่อพระสัน* เป็นคนมีลักษณะว่องไว มีนิสัยชอบการรบ หลังจากสมิงนครอินทร์*เสียชีวิต พระสันได้ลาสิกขาออกมาถวายตัวรับราชการกับพระเจ้าราชาธิราช* คนทั่วไปเรียกว่ามะสัน*
เมื่อออกสงครามครั้งแรก มะสันได้เป็นทหารอยู่ในทัพหน้าซึ่งสมิงพระตะเบิด 3*เป็นแม่ทัพ ยกทัพไปต่อสู้กับทัพพม่าซึ่งยกมาหมายแก้แค้นมอญที่สังหารมังรายกะยอฉะวา* ครั้งแรกนั้นมะสันทำให้มอญเสียทีแก่พม่า พระเจ้าราชาธิราชกริ้วทรงสั่งให้นำตัวไปประหารแต่อำมาตย์ทินมณิกรอด*ได้ทูลขอโทษไว้ ในครั้งต่อมามะสันและกองทัพฝ่ายมอญไล่ฆ่าฟันพม่ามากมาย เฉพาะตัวมะสันคนเดียวไล่ตามฟันพม่าถึง 7 วัน จับพม่ามาได้ 570 คนกับเรือ 7 ลำ พระเจ้าราชาธิราชทรงสรรเสริญว่า เป็นยอดทหารที่สามารถแทนสมิงนครอินทร์ได้ และโปรดแต่งตั้งให้เป็นสมิงพัตบะ พระราชทานเครื่องอุปโภคบริโภคของสมิงนครอินทร์ให้
นามานุกรม