TLD-003-4290

สรรพสิทธิ 1 (ชื่อตัวละคร)

นกกระจาบกลอนสวด  

สรรพสิทธิเป็นตัวละครในเรื่องนกกระจาบกลอนสวด สำนวนที่ 1  เป็นลูกของโกณฑัญเศรษฐี* กับนางเขมา* มีมเหสีชื่อนางสุวรรณเกสร*

สรรพสิทธิและพี่เลี้ยงสำเร็จวิชาถอดหัวใจจากเมืองตักศิลา* เมื่อเรียนจบก็เดินทางไปเมืองพาราณสี*ตามคำประกาศของท้าวพรหมทัต* ว่า ถ้าชายใดสามารถทำให้ธิดาของพระองค์พูดด้วย  จะยกนางให้เป็นคู่ครองและให้เป็นอุปราชเมืองพาราณสี  สรรพสิทธิสามารถทำให้นางพูดทั้ง 4 ยาม ด้วยการถอดหัวใจพี่เลี้ยงไปไว้ที่บานประตู  ชวาลา  พานพระศรี  และม่านตามลำดับ แล้วเล่านิทานให้หัวใจของพี่เลี้ยงฟัง

ยามที่ 1 สรรพสิทธิถอดหัวใจพี่เลี้ยงไว้ที่บานประตู     แล้วเล่านิทานเรื่องที่ 1

ยามที่ 2 สรรพสิทธิถอดหัวใจพี่เลี้ยงไว้ในชวาลา  แล้วเล่านิทานเรื่องที่ 2

ยามที่ 3 สรรพสิทธิถอดหัวใจพี่เลี้ยงไว้ที่พานพระศรี  แล้วเล่านิทานเรื่องที่ 3

ยามที่ 4 สรรพสิทธิถอดหัวใจพี่เลี้ยงไว้ที่ม่าน  แล้วเล่านิทานเรื่องที่ 4

เมื่อจบนิทานแต่ละเรื่อง  สรรพสิทธิจะตั้งคำถามให้หัวใจพี่เลี้ยงตอบ  นางสุวรรณเกสรก็จะพูดโต้แย้งคำตอบของหัวใจพี่เลี้ยงทั้ง 4 เรื่อง  โดยให้เหตุผลในทุก ๆ เรื่อง  สรรพสิทธิจึงสามารถทำให้นางพูดได้ถึง 4 ครั้ง 

สรรพสิทธิได้อภิเษกกับนางสุวรรณเกสรและเป็นอุปราชตามที่ท้าวพรหมทัตสัญญาไว้ วันหนึ่งขณะที่พระสรรพสิทธิออกประพาสป่ากับพี่เลี้ยง ได้ถอดหัวใจไว้ในร่างของกวางท่องเที่ยวไปทั่วป่า แต่ถูกพี่เลี้ยงทรยศเพราะอยากได้นางสุวรรณเกสรและทรัพย์สมบัติ พี่เลี้ยงจึงถอดหัวใจเข้าร่างพระสรรพสิทธิ เผาร่างของตนแล้วเดินทางกลับเข้าเมือง ครั้นพระสรรพสิทธิในร่างของกวางกลับมาไม่เห็นร่างของตนและเห็นร่างของพี่เลี้ยงถูกเผา  จึงถอดหัวใจจากกวางเข้าไปอยู่ในร่างนกแก้ว แล้วบินไปหานางสุวรรณเกสร เล่าความจริงให้นางฟังว่าถูกพี่เลี้ยงทรยศ  พระสรรพสิทธิออกอุบายให้นางสุวรรณเกสรขอให้พี่เลี้ยงซึ่งอยู่ในร่างของพระสรรพสิทธิสำแดงวิชาถอดหัวใจไว้ในร่างแพะ แล้วพระสรรพสิทธิก็ออกจากร่างนกแก้วคืนสู่ร่างเดิมของตนและสั่งให้นำแพะไปประหาร

ตอนท้ายเรื่องพระสรรพสิทธิกลับชาติมาเกิดเป็นองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า

ลักษณา โตวิวัฒน์ 

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)