TLD-003-4311

สวาหะ (ชื่อตัวละคร)

รามเกียรติ์, บทละคร 3  

สวาหะเป็นตัวละครในบทละครเรื่องรามเกียรติ์ เป็นธิดาของฤๅษีโคดม*กับนางกาลอัจนา* เป็นมารดาของหนุมาน*

วันหนึ่งฤๅษีโคดมจะไปสรงน้ำ จึงอุ้มโอรสของพระอาทิตย์* และให้โอรสของพระอินทร์*ขี่หลัง ส่วนนางสวาหะนั้น ฤๅษีโคดมจูงมือพาเดินไป นางสวาหะน้อยใจจึงเดินบ่นว่าพระบิดาหลงรักอุ้มชูลูกของชายอื่นไม่สนใจลูกตน ฤๅษีโคดมสงสัยจึงถามนางสวาหะ นางสวาหะเล่าว่าในขณะที่บิดาไม่อยู่ “พระมารดาเป็นสุขเกษมศรี ด้วยสองชายสองครั้งในกุฎี” พระฤๅษีโคดมโกรธมากจึงเสี่ยงสัตยาธิษฐานว่า ถ้าเด็กคนใดเป็นลูกก็ให้ว่ายน้ำกลับมาได้ ถ้าไม่ใช่ก็ให้กลายเป็นลิงเข้าป่าไป แล้วโยนเด็กทั้งสามลงไปในน้ำ มีเพียงนางสวาหะเท่านั้นที่ว่ายน้ำกลับมา พระฤๅษีโคดมจึงสาปนางกาลอัจนาให้เป็นหิน แต่ก่อนจะกลายเป็นหิน นางกาลอัจนาได้สาปนางสวาหะให้ไปยืนตีนเดียว มือเหนี่ยวกิ่งไม้อ้าปากกินลมอยู่ที่เชิงเขาจักรวาล* เมื่อมีลูกเป็นวานรจึงจะพ้นคำสาป นางสวาหะต้องไปยืนกินลมตามคำสาปของมารดา

ต่อมาพระอิศวร*ให้พระพาย*นำเทพอาวุธและกำลังของพระอิศวรซัดเข้าปากนางสวาหะ และให้เป็นผู้ดูแลรักษานาง นางสวาหะตั้งครรภ์ครบ 30 เดือน ก็คลอดวานรเผือกเพศผู้ออกมาทางปาก นางก็พ้นคำสาปของมารดา และสั่งเสียบุตรว่าพระพายเป็นบิดา ถ้ามีผู้ใดเห็นว่าหนุมานมีกุณฑล ขนเพชร เขี้ยวแก้ว ผู้นั้นคือพระนารายณ์*อวตารมาปราบยักษ์ ก็ให้สวามิภักดิ์

สยาม ภัทรานุประวัติ 

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)