TLD-003-4407

สัมพาที (ชื่อตัวละคร)

รามเกียรติ์, บทละคร 3  

สัมพาทีเป็นตัวละครในบทละครเรื่องรามเกียรติ์ เป็นนกยักษ์ที่มีฤทธิ์มาก เป็นพี่ชายของสดายุ* นกสัมพาทีสามารถมองเห็นได้ไกล 1,000 โยชน์ เพราะได้พรจากพระพรหม* แต่ถูกพระอาทิตย์*สาปให้ขนร่วงจึงไม่อาจไปไหนได้ต้องอาศัยอยู่ในถ้ำเหมติรันที่ภูเขาเหมติรัน* ริมมหาสมุทร

เมื่อหนุมาน* ไปสืบข่าวนางสีดา* ที่กรุงลงกา* พระมหาชฎิล*ฤๅษีได้บอกทางไปลงกาแก่หนุมาน ระหว่างที่อยู่บนเขาเหมติรัน ชมพูพาน* หนุมาน และองคต* ได้กล่าวถึงนกสดายุที่เสียชีวิตอย่างมีเกียรติ สัมพาทีซึ่งอยู่ในถ้ำได้ยินว่าสดายุตายแล้วก็รีบออกมาจากถ้ำ พลวานรเห็นนกยักษ์ออกจากถ้ำก็ตกใจหนีไปซ่อน มีเพียงชมพูพาน องคต และหนุมานที่ไม่หนี นกสัมพาทีเห็นวานรทั้งสามยืนอยู่ก็ถามเรื่องนกสดายุ หนุมานบอกว่าสดายุถูกทศกัณฐ์* สังหาร สัมพาทีรู้เรื่องก็เสียใจร้องไห้คร่ำครวญ

หนุมานปลอบนกสัมพาทีให้คลายความโศก แล้วถามสาเหตุที่ขนร่วงหมด นกสัมพาทีเล่าว่า เมื่อครั้งที่ตนกับสดายุอาศัยอยู่ที่เขาอัศกรรณ* สดายุยังเล็กอยู่ เห็นพระอาทิตย์ขึ้นก็เข้าใจว่าเป็นผลไม้สุก จึงบินขึ้นไปหวังจะจิกพระอาทิตย์กิน สัมพาทีเกรงน้องจะได้รับอันตรายจึงบินตามไปกางปีกกั้นแสงอาทิตย์ไว้ทำให้ขนถูกแสงอาทิตย์แผดเผาจนร่วงหมด พระอาทิตย์กริ้วสาปไม่ให้ขนงอกขึ้นจนกว่าจะพบทหารพระรามมาโห่ 3 ลา ขนจึงจะงอกดังเดิม หนุมาน ชมพูพาน และองคตจึงสั่งให้พลวานรโห่ขึ้น 3 ลา ขนของสัมพาทีก็งอกดังเก่า นกสัมพาทีพาขุนทหารวานรทั้งสามไปดูกรุงลงกา แล้วกลับมาที่เดิม หนุมานได้ฝากองคตกับชมพูพานไว้กับสัมพาที แล้วจึงเดินทางไปกรุงลงกา

สยาม ภัทรานุประวัติ 

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)