TLD-003-4431

สาตราสูร, ท้าว (ชื่อตัวละคร)

วงศเทวราช 1  

ท้าวสาตราสูรเป็นตัวละครในบทละครเรื่องวงศเทวราช (ฉบับหลวงพัฒนพงศ์ภักดี)  เป็นอนุชาท้าวมหานพสูร*เจ้าเมืองสมุทคีรี*  มี 7  เศียร  12  กร  เชษฐาให้ครองเมืองกึ่งหนึ่งอยู่ฝ่ายหน้า

ครั้งที่ท้าวมหานพสูรรู้ว่ามีมนุษย์และวานรมาชิงศพนางบุศบง*ธิดาที่ตนสั่งประหารไปก็กริ้วเตรียมยกทัพจะไปปราบ  ท้าวสาตราสูรได้ทูลยับยั้งไว้  แนะให้ส่งเสนายักษ์ไปสืบข่าวก่อนว่าศัตรูอยู่ที่ใด  สองเสนายักษ์แปลงกายเป็นนกการะเวกไปสืบข่าว  นกทั้งสองจับอยู่บนต้นไทรรอดูเหตุการณ์   ฝ่ายวงศเทวราช*ปรึกษาบรรดาขุนทหารว่าจะไปทำศึกกับท้าวมหานพสูร  สังขปัด*วานรทูลว่าควรส่งครุฑ*เป็นทูตถือสารไปหาท้าวมหานพสูรให้ยอมอ่อนน้อมและนำธิดามาถวาย  เมื่อครุฑไปถึงต้นไทรเห็นนกแปลงก็รู้ว่าเป็นยักษ์  จึงเกิดการต่อสู้กัน  ในที่สุดนกทั้งสองถูกจับได้  ครุฑกลับมาทูลวงศเทวราช  นกทั้งสองก็ถูกลงโทษ 

เมื่อครุฑไปถึงเมืองอสูร  ท้าวมหานพสูรสั่งให้จับครุฑมัด  แต่ครุฑกลับไล่ฆ่าพลอสูรตายเกลื่อน  ทั้งยังหักยอดพลับพลา และคว้าจักรแก้วที่ท้าวมหานพสูรขว้างมาหมายสังหารตนไว้ได้  ท้าวมหานพสูรกริ้วและรู้สึกอับอายยิ่งนัก  จึงปรึกษากับท้าวสาตราสูรอนุชา  ท้าวสาตราสูรแนะให้ส่งสารไปเชิญท้าวจัตุรัต*เจ้าเมืองจักรวาล*ซึ่งเป็นสหายมาช่วยรบ  ส่วนตนก็อาสาจะยกทัพไปแก้แค้นให้เชษฐาด้วย

เมื่อท้าวสาตราสูรยกทัพไปถึงเขาการะเวก*ที่วงศเทวราชตั้งทัพอยู่  เสียงพลอสูรที่โห่ร้องอึงคะนึงไปทั้งป่าดังไปถึงพลับพลาของวงศเทวราช   สังขปัด  ครุฑ และเหล่าวิชาธรออกมาช่วยกันไล่ล้างเหล่าอสูร  ท้าวสาตราสูรแผลงศรเป็นนาคจำนวนมากไปมัดสังขปัด  ม้าสุริการ*  และเหล่าวิชาธร (วิทยาธร) นอนกลาดเกลื่อนอยู่กลางป่า  แล้วยกทัพกลับไปทูลท้าวมหานพสูร  ฝ่ายวงศเทวราชรู้ข่าวว่าบริวารถูกนาคมัด  ก็ให้ครุฑมาจิกนาคที่มัดจนนาคกลายเป็นลูกศรคลายรัดร่าง  ทุกชีวิตก็ฟื้นคืนสติ

เมื่อท้าวจัตุรัตยกพลมาช่วยท้าวมหานพสูรรบกับวงศเทวราช  ท้าวจัตุรัตกำหนดให้ท้าวสาตราสูรเป็นทัพหน้า  ส่วนตนเป็นทัพหลวง  ให้ท้าวสาตราสูรยกไปรบก่อนเมื่อได้ทีตนจึงจะตลบเข้ารบภายหลัง  ศึกครั้งนี้ท้าวสาตราสูรพ่ายแพ้ถูกสังขปัดหักคอช้างทรง  ส่วนตนตกลงยังพื้นดิน  จึงแทรกแผ่นดินหนีไปหาท้าวพัทไภย*เจ้าเมืองบาดาล*ผู้เป็นสหายเพื่อขอความช่วยเหลือ  ท้าวพัทไภยออกอุบายว่าตนจะแปลงเป็นนางฟ้านำช่อดอกไม้ไปถวายวงศเทวราช  โดยอ้างว่าพระมารดาเทพมนทา*บนสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ประทานมาให้เพราะคิดถึงโอรส  ส่วนท้าวสาตราสูรนั้นให้แปลงเป็นเรไรแทรกอยู่ในกลีบดอกไม้  ต่อเมื่อวงศเทวราชบรรทมหลับแล้วให้ลักพาตัวมาหาตน

หลังจากนางฟ้าแปลงนำช่อดอกไม้ไปถวายวงศเทวราชแล้วก็เหาะขึ้นไปซ่อนกายอยู่ในกลีบเมฆในร่างของอสูร  รอท้าวสาตราสูรตามที่ได้ตกลงกัน

ครั้นถึงยามราตรีวงศเทวราชบรรทมหลับ  ท้าวสาตราสูรร่ายมนตร์ออกจากกลีบดอกไม้  กลายร่างจากเรไรเป็นอสูรอุ้มวงศเทวราชจากแท่นบรรทม  แต่สังขปัดเห็นจึงชิงวงศเทวราชคืนมาได้  แล้วไล่จับท้าวสาตราสูรมัดไว้หน้าพลับพลา  ให้พลวานรคุมไว้

ฝ่ายท้าวพัทไภยรอท้าวสาตราสูรไม่เห็นมา  ก็ออกจากที่ซ่อนในกลีบเมฆเหาะมาเห็นท้าวสาตราสูรถูกจองจำจึงแปลงกายเป็นวานรลงไปอยู่ปะปนกับพลวานรผู้คุม  เมื่อสบโอกาสก็กลายร่างเป็นอสูรแล้วร่ายมนตร์ช่วยให้ท้าวสาตราสูรฟื้นจากสลบ  ทั้งสองอสูรได้ต่อสู้กับสังขปัด  ถูกสังขปัดแทงฟันด้วยตรีกรดและพระขรรค์   สังขปัดก็ใช้พระขรรค์ตัดเศียรตัดกรท้าวสาตราสูรและท้าวพัทไภยเสียบประจานไว้ริมทาง

ยุพร แสงทักษิณ 

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)