สายทองเป็นตัวละครในเสภาเรื่องขุนช้างขุนแผน เป็นพี่เลี้ยงของนางพิมพิลาไลย*และเป็นภรรยาคนหนึ่งของขุนแผน*

นางสายทองเป็นผู้รู้เรื่องและมีส่วนสำคัญช่วยให้ชีวิตรักของขุนแผนเมื่อยังเป็นพลายแก้ว*กับนางพิมสมหวังเพราะเป็นแม่สื่อให้ทั้งสองได้พบกันหลายครั้งเช่นที่ไร่ฝ้ายและรู้เห็นเป็นใจให้เณรแก้วเข้าหานางพิมถึงที่บ้านจนได้เสียกัน นางสายทองเองก็หลงรักพลายแก้วเช่นกันจึงยอมเป็นเมียพลายแก้วด้วยอีกคนหนึ่ง

ครั้งหนึ่งนางสายทองเป็นสื่อนำความจากนางพิมไปบอกเณรแก้วถึงกุฏิวัดป่าเลไลย จนสมภารมีจับได้เป็นเหตุให้พลายแก้วต้องออกจากวัดป่าเลไลยไปอยู่วัดแค