โลโก้ของศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธรLogo
logo
  • หน้าหลัก
  • วรรณคดี
  • ผู้แต่ง
  • ตัวละครและปกิณกะ
  • เกี่ยวกับโครงการ
    • เกี่ยวกับโครงการ
    • เกี่ยวกับโครงการ
    • นโยบายการใช้งาน
    • ติดต่อเรา
    • ศมส
ขยายขนาดตัวอักษร

ตัวละครและปกิณกะ

  1. หน้าหลัก
  2. ตัวละครและปกิณกะ
  3. สารตรา

สารตรา

  • สารตรา
  • ชื่อตัวละคร
รหัสข้อมูล
TLD-003-4445
ชื่อ
สารตรา ( ชื่อตัวละคร)
วรรณคดี
พระรถเมรี, บทละคร  
คำอธิบายเนื้อเรื่อง

สารตรา หรือสุนันทา* หรือสุนนทา* หรือสุนทรา* หรือสนทา* หรือสันทรา* หรือสนธนา* หรือสนทมาร*เป็นตัวละครในบทละครเรื่องพระรถเมรี เป็นนางยักษ์มเหสีของท้าวพกา*เจ้าเมืองทานตะวัน* (ตะวัน*) มีธิดาบุญธรรมคือนางเมรี*

เมื่อท้าวพกาสิ้นพระชนม์ ไม่มีโอรสธิดาสืบทอดราชสมบัติ  นางสารตราจึงได้ขึ้นครองราชย์   วันหนึ่งขณะที่นางไปจับสัตว์ป่ากินเป็นอาหาร ได้พบหญิงสาว 12 คน (นางสิบสอง*) ก็คิดจะพาไปเลี้ยงเป็นบุตรบุญธรรม จึงแปลงกายเป็นหญิงอายุ 40 ปีเข้าไปสอบถามจนรู้ว่าพวกนางถูกบิดาลวงมาปล่อยป่า จึงชักชวนให้ไปอยู่ด้วยกัน  ครั้นใกล้ถึงเมืองทานตะวัน  นางสารตราเกรงว่าหากนางสิบสองเห็นพลยักษ์จะตกใจ จึงออกอุบายขอกลับเข้าเมืองก่อน ให้พวกนางรออยู่ที่ชายป่า แล้วจะไปรับในตอนพลบค่ำ   นางสารตราสั่งให้ยักษ์ทั้งเมืองแปลงเป็นมนุษย์ แล้วจัดขบวนออกไปรับนางสิบสองเข้าเมือง  กำชับให้เหล่านางกำนัลตามใจนางสิบสองทุกอย่าง  แล้วสั่งห้ามนางสิบสองไปที่ท้ายปราสาทเพราะจะเกิดอันตราย 

วันหนึ่งขณะที่นางสารตราออกว่าราชการ  นางสิบสองอยากรู้ว่าที่ท้ายปราสาทมีอะไร จึงพากันไปดู  เมื่อพบกองกระดูกมนุษย์และได้รู้จากยายเฒ่าซึ่งถูกจับขังไว้ในฉางว่านางสารตราเป็นยักษ์  นางสิบสองก็พากันหนีออกจากเมืองไป  ได้พบและอภิเษกกับท้าวรถสิทธิ์แห่งเมืองขีดขิน*   นางยักษ์ตามหานางสิบสองจนพบ  แล้วร่ายมนตร์ทำให้ท้าวรถสิทธิ์หลงใหลตั้งนางเป็นมเหสี 

ต่อมานางสารตราแกล้งป่วยหนัก บอกว่าต้องใช้ดวงตาของนางสิบสองประกอบเป็นโอสถ  ท้าวรถสิทธิ์จึงให้ควักดวงตาทั้งสองข้างของนางสิบสอง เว้นแต่นางเภา*น้องสุดท้องซึ่งถูกควักดวงตาเพียงข้างเดียว  แล้วขับนางทั้ง 12 คนซึ่งขณะนั้นทรงครรภ์อยู่ออกไปอาศัยอยู่ที่อุโมงค์นอกเมือง ต่อมานางเภาประสูติโอรสชื่อรถเสน*

เมื่อรถเสนเจริญวัยขึ้นได้พบกับท้าวรถสิทธิ์พระบิดา  นางยักษ์สารตราคิดกำจัดรถเสนจึงทำอุบายแกล้งป่วย  จะต้องใช้หมากงั่ว (มะงั่ว) และหมากนาว (มะนาว) จากเมืองทานตะวันมารักษา และให้รถเสนเป็นผู้ไปนำมาถวาย ท้าวรถสิทธิ์จึงสั่งให้รถเสนไปเมืองทานตะวัน  ก่อนออกเดินทาง นางยักษ์เขียนสารถึงนางเมรีให้สังหารรถเสนแล้วมอบสารให้รถเสนถือไป

ครั้นรถเสนนำผลหมากงั่วและหมากนาวไปถวายท้าวรถสิทธิ์  นางยักษ์สารตราโกรธมาก กลับร่างเป็นยักษ์ นิมิตกายใหญ่เข้าต่อสู้กับรถเสน  รถเสนแผลงศรกำพต*ถูกนางสารตราล้มลง วิญญาณออกจากร่าง  นางกล่าวอาฆาตแล้วอธิษฐานขอให้เลือดของตนกลายเป็นเรือดไร  ให้เส้นผมและเส้นขนเป็นริ้นยุง  ให้เส้นเอ็นน้อยใหญ่เป็นปลิงและทากเพื่อดูดกินเลือดเนื้อของรถเสน  ส่วนกระดูก เนื้อหนัง และเส้นสายในร่างกายให้เป็นสัตว์ร้ายต่างๆ

ผู้เรียบเรียง
กิตติชัย พินโน 
เจ้าของสิทธิ์
ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)
รูปแบบลิขสิทธิ์
Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)
20 ถนนบรมราชชนนี เขตตลิ่งชัน กรุงเทพมหานคร 10170
ภายใต้การกำกับดูแลของกระทรวงวัฒนธรรม
2021 © ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)
www.sac.or.th
วันจันทร์-ศุกร์ : 08.00-17.00 น.
TELEPHONE
0-2880-9429
FAX
0-2880-9332
E-MAIL
webmaster@sac.or.th
E-MAIL (งานสารบรรณ)
saraban@sac.or.th

นิสา เชยกลิ่น

นิสา เชยกลิ่น
Content Manager

ช่องทางการรับฟังความคิดเห็น
Application : Smart SAC
ประเภท
  • วรรณคดี
  • ผู้แต่ง
  • ตัวละครและปกิณกะ
เกี่ยวกับ
  • เกี่ยวกับโครงการ
  • นโยบายการใช้งาน
ติดต่อ
  • ติดต่อเรา
  • ศมส.
  • นโยบายข้อมูลส่วนบุคคล
  • ประกาศความเป็นส่วนตัว
SmartSAC in App Store
SCAN ME
open in App Store
SmartSAC in Play Store
SCAN ME
open in Play Store