TLD-003-4533

สีลวนาคราช (ชื่อตัวละคร)

สีลวนาคราชชาดก   นิบาตชาดก  

สีลวนาคราชเป็นตัวละครในเรื่องสีลวนาคราชชาดก เอกนิบาต ในนิบาตชาดก เป็นพระโพธิสัตว์ เป็นช้าง

เมื่อพระเจ้าพรหมทัตครองเมืองพาราณสี พระโพธิสัตว์เสวยพระชาติเป็นช้างผู้มีศีลจึงได้ชื่อว่าสีลวนาคราช มีลักษณะประกอบด้วยความงาม 5 ประการ คือ สีกายขาวทั้งตัวคล้ายกับเงินขาวปลอด มีนัยน์ตาดุจแก้วมณี ปากแดงเช่นผ้ากัมพลแดง มีงวงดั่งพวงเงิน และเท้าทั้งสี่มีสีประดุจย้อมด้วยน้ำครั่ง พญาช้างอยู่ในป่าหิมวันต์ ช้างอื่นๆ พากันมาทำนุบำรุงพญาช้าง มีบริวารถึงแปดหมื่น ต่อมาพญาช้างเห็นโทษของการอยู่รวมกันมากๆ จึงแยกไปอยู่ตามลำพัง วันหนึ่งพระโพธิสัตว์ได้ยินเสียงพรานป่าซึ่งหลงทางร้องไห้กลัวตาย พระโพธิสัตว์ได้ช่วยเหลือพรานป่าด้วยการให้พรานนั้นนั่งบนหลังของตน แล้วพาไปสู่ถนนใหญ่ที่ตรงเข้าสู่นครพาราณสี ระหว่างทางพรานก็สังเกตทิศทางไว้ เมื่อถึงที่หมายพระโพธิสัตว์ได้ขอร้องไม่ให้พรานบอกใครถึงที่อยู่ของตน แต่พรานนั้นเป็นผู้ทำลายมิตร เมื่อกลับเข้าเมืองได้ก็นึกถึงงาช้างจึงคิดจะไปตัดมาขาย พรานป่าเตรียมเลื่อยไปของาจากพระโพธิสัตว์ พระโพธิสัตว์ก็ให้ทานด้วยหวังจะตรัสรู้พระสัพพัญญุตญาณ จึงให้พรานป่านั้นเลื่อยงาของตนไป ต่อมาพรานป่าก็ไปของาส่วนที่เหลือจากพระโพธิสัตว์อีกหลายครั้ง ในครั้งสุดท้ายพรานป่าได้ทำร้ายพระโพธิสัตว์จนสาหัสเพื่อเลื่อยโคนงาไป เมื่อพรานป่าเดินพ้นพระโพธิสัตว์มาก็ถูกธรณีสูบในทันทีเพราะผลแห่งความอกตัญญู

สายวรุณ น้อยนิมิตร , วิพุธ โสภวงศ์ 

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)