TLD-003-4569

สุชาดา 2 (ชื่อตัวละคร)

กุลาวกชาดก   นิบาตชาดก  

สุชาดาเป็นตัวละครในเรื่องกุลาวกชาดก เอกนิบาต  ในนิบาตชาดก

ครั้งพระเจ้ามคธราชครองกรุงราชคฤห์  พระโพธิสัตว์เสวยพระชาติเป็นบุตรตระกูลใหญ่ในบ้านมจลคาม* ชื่อมาฆมานพ* เป็นหัวหน้าในการให้ทานรักษาศีล มีภรรยา 4 คนชื่อสุธรรมา*  สุจิตรา*  สุนันทา* และสุชาดา   ในหมู่บ้านนั้นมีคนอยู่ 33 ตระกูล  มาฆมานพและคนในตระกูลเหล่านั้นร่วมกันทำทานรักษาศีล ช่วยกันดูแลหมู่บ้านให้สะอาด  ทำศาลา  สะพาน  ขุดสระน้ำ     หัวหน้าหมู่บ้านเสียผลประโยชน์ เพราะคนรักษาศีลกันหมด  จึงไปทูลพระราชาว่าคนเหล่านั้นเป็นโจร  พระราชาไม่ได้ไต่สวน  ทรงเชื่อ  สั่งให้นำช้างมาเหยียบคนพวกนั้น  มาฆมานพสอนคนเหล่านั้นให้เจริญเมตตา ระลึกถึงศีล   ด้วยอำนาจเมตตาภาวนา ช้างก็หนีไป  พระราชาถามว่ามีเวทมนตร์อะไร  มาฆมานพตอบว่าเพียงไม่ฆ่าสัตว์  ไม่ลักทรัพย์  ไม่ทำชู้  ไม่พูดเท็จ  ไม่เสพสุรา  เจริญเมตตา  ทำถนนหนทางให้เรียบ  ขุดสระ  และสร้างศาลา  พระราชาพอพระทัย ให้ริบทรัพย์หัวหน้าหมู่บ้านมาประทานให้คนเหล่านั้น และอนุญาตให้ทำบุญได้ตามชอบใจ  เมื่อสร้างศาลา นางสุธรรมาให้ช่อฟ้า  นางสุจิตราสร้างสวน  นางสุนันทาสร้างสระบัว  ส่วนนางสุชาดาไม่ทำอะไร  เมื่อสิ้นชีพมาฆมานพโพธิสัตว์ไปเกิดเป็นท้าวสักกเทวราช (พระอินทร์) ในดาวดึงส์พิภพพร้อมบริวาร 

ต่อมาท้าวสักกะได้ทำสงครามกับพวกอสูร  ท้าวสักกะแพ้ จึงให้พระมาตุลีขับรถเวชยันต์พาหนีไป  รถแล่นไปด้วยความเร็วผ่านป่าสิมพลี  ต้นงิ้วหักโค่นทำให้ลูกครุฑตกใจกลัว พากันร้องระงม  ท้าวสักกะจึงบอกให้พระมาตุลีกลับรถไปสู้กับอสูร เพราะไม่ต้องการทำบาปกับลูกนกเหล่านั้น   ฝ่ายอสูรนึกว่าท้าวสักกะมีพวกมาช่วยก็กลัว รีบหนีไป  ท้าวสักกะตั้งกองรักษาป้องกันพวกอสูรไว้ถึง 5 ชั้น  เสวยทิพยสมบัติอยู่  ส่วนนางสุธรรมาทำบุญด้วยช่อฟ้าจึงไปเกิดเป็นชายาและมีเทวสภาชื่อว่าสุธรรมา   นางสุจิตราก็มาเกิดเป็นชายาแล้วบังเกิดสวนจิตรลดาขึ้นด้วยผลบุญที่นางสร้างสวน  นางสุนันทาก็เกิดมาเป็นชายาเช่นกัน ด้วยผลที่นางสร้างสระโบกขรณีจึงเกิดสระโบกขรณีชื่อนันทา  ส่วนนางสุชาดาไม่ได้สร้างกุศลไว้เลย  นางจึงไปเกิดเป็นนกยางอยู่ในป่า  พระอินทร์ทรงระลึกถึงนางจึงไปพามาชมเทวโลก  ทรงสอนให้รักษาศีล 5 แล้วพาไปส่งที่เดิม  นางรักษาศีล   พระอินทร์ตามมาลองใจโดยแปลงเป็นปลามานอนข้างหน้า  นางนกยางนึกว่าปลาตายก็จะกิน พอเห็นปลากระดิกได้ก็ไม่กิน  พระอินทร์พอพระทัยที่นางรักษาศีลได้  นางนกยางตายแล้วไปเกิดเป็นธิดาช่างทำหม้อในเมืองพาราณสี  นางรักษาศีลตลอดชีวิต  เมื่อตายไปได้เกิดเป็นธิดาจอมอสูรเวปจิตอสุราธิราช*  เมื่อเจริญวัย บิดาจะให้เลือกสามีจึงเรียกประชุมอสูร  พระอินทร์แปลงเป็นอสูร  นางก็เลือกอสูรแปลงนั้น  พระอินทร์จึงพานางมาสู่เทวนครอยู่จนสิ้นอายุ

วิพุธ โสภวงศ์ 

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)