TLD-003-4604

สุธน 2 (ชื่อตัวละคร)

สุธนชาดก   ปัญญาสชาดก  

สุธนเป็นตัวละครในเรื่องสุธนชาดก ในปัญญาสชาดก เป็นพระโพธิสัตว์  เป็นโอรสพระเจ้าอาทิจวงศ์*กับนางจันทาเทวี*

พระสุธนมีรูปร่างสง่างาม มีวรรณะเป็นสีทองซึ่งเป็นลักษณะของมหาบุรุษ อีกทั้งยังมีบุญญาธิการ เมื่อประสูติมีขุมทองเกิดขึ้น ณ มุมปราสาททั้ง 4 ทิศ  บุญญาธิการนี้เพิ่มพูนขึ้นตามวัย เมื่อครั้งไปปราบกบฏ พระสุธนไม่ต้องรบก็สามารถชนะข้าศึกได้ เพราะเพียงข้าศึกเห็นพระสุธนเท่านั้นก็หวั่นไหวหนีแตกพ่ายไป พระสุธนเป็นผู้มีความมั่นคงในรัก เมื่อได้พบนางมโนราห์*แล้วก็ไม่เคยมีใจให้หญิงอื่น ดังนั้นเมื่อกลับมาจากการปราบกบฏแล้วรู้ว่านางหนีพิธีบูชายัญกลับไปยังเขาไกรลาส* จึงรีบติดตามไปจนได้พบพระกัสสปฤๅษี*และได้รับสิ่งของรวมทั้งได้รู้เส้นทางที่นางมโนราห์ฝากไว้  พระสุธนจึงออกติดตามนางไปทั้งๆ ที่รู้ว่าไกรลาสเป็นดินแดนที่มนุษย์ทั่วไปไปถึงได้ยาก แต่ด้วยความรักที่มีต่อนางมโนราห์  พระสุธนจึงเพียรพยายามติดตามนางไป โดยใช้เวลาถึง 7 ปี 7 เดือน 7 วันแต่ก็ยังไปไม่ถึงเขาไกรลาส แม้จะท้อแท้ต่อความยากลำบากและละอายใจที่ต้องละทิ้งบิดามารดามาเพื่อผู้หญิงคนเดียว แต่พระสุธนไม่เคยคิดล้มเลิกที่จะติดตามนางมโนราห์ ในที่สุดพระสุธนก็ฝ่าฟันอุปสรรคได้สำเร็จ

พระสุธนส่งข่าวถึงนางมโนราห์โดยใส่แหวนลงในหม้อน้ำที่นางกินรีมาตักไปให้นางมโนราห์อาบชำระล้างกลิ่นมนุษย์ เมื่อนางมโนราห์เทหม้อน้ำแหวนจึงไหลลงมาสวมนิ้วก้อยนาง  นางมโนราห์ทูลพระบิดาว่าพระสุธนตามมาถึงแล้ว เมื่อท้าวทุมราช*ได้พบพระสุธนก็ชื่นชมลักษณะสง่างาม  แต่เพื่อให้พระสุธนคู่ควรกับนางมโนราห์   จึงทดสอบความสามารถของพระสุธน โดยให้ทำสิ่งที่ยากเกินกว่ามนุษย์ทั่วไปจะทำได้  ด้วยบุญญาธิการพระสุธนสามารถทำสิ่งที่ยากยิ่งนั้นได้โดยง่าย ด้วยการยิงธนูผ่านสิ่งกีดขวางทั้งหลายอันได้แก่  ต้นตาล 7 ต้น ไม้กระดานมะเดื่อหนา 3 ศอก กว้าง 1 วา 7 แผ่น เสาศิลา 7 เสา แผ่นเหล็ก 7 แผ่น แผ่นทองแดง 7 แผ่น แผ่นเหล็ก และแผ่นทองแดง หนาแผ่นละ 4 ศอก กว้างยาว 1 วา และเกวียนบรรทุกทรายเต็ม 7 เล่มที่วางสลับเป็นชั้นต่อกันได้ทั้งหมด แล้วลูกศรนั้นยังผ่านพื้นสาครเลยไปถึงภูเขาจักรวาลแล้วแล่นกลับมาที่เดิม  นอกจากนั้นพระสุธนยังต้องยกบัลลังก์ศิลาที่ต้องใช้คน 1,000 คนยก แต่พระสุธนตั้งสัจจาธิษฐานว่าหากอนาคตจะได้พระโพธิญาณ ขอให้ยกบัลลังก์ศิลาได้  พระสุธนก็ยกได้เพียงลำพัง การทดสอบขั้นสุดท้ายคือการชี้ตัวนางมโนราห์ในกลุ่มนางกินรี 7 นางซึ่งมีรูปพรรณเหมือนกัน พระสุธนจำไม่ได้จึงตั้งจิตอธิษฐานให้เทวดาช่วยเหลือ พระอินทร์แปลงเป็นแมลงวันทองทำประทักษิณรอบศีรษะนางมโนราห์  พระสุธนจึงชี้ตัวนางมโนราห์ได้ถูกต้อง จึงได้ครองคู่กับนาง

เมื่อพระสุธนอยู่กับนางมโนราห์ในเมืองบนเขาไกรลาสได้ชั่วระยะหนึ่งจึงทูลลาท้าวทุมราชกลับเมืองอุตรปัญจาล พระเจ้าอาทิจวงศ์มอบราชสมบัติแก่พระสุธน แล้วออกบรรพชาเป็นดาบส  พระสุธนครองเมืองอุตรปัญจาลเป็นสุขร่มเย็นต่อมา เมื่อสิ้นอายุได้ไปเกิดบนสวรรค์ชั้นดุสิต

สุมาลี ลิ้มประเสริฐ 

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)