TLD-003-4726

สุวรรณกัจฉป 1 (ชื่อตัวละคร)

สุวรรณกัจฉปชาดก   ปัญญาสชาดก  

สุวรรณกัจฉปะเป็นตัวละครในเรื่องสุวรรณกัจฉปชาดก ในปัญญาสชาดกเป็นพระโพธิสัตว์

สุวรรณกัจฉปะเป็นเต่าที่มีลักษณะพิเศษ คือมีร่างกายกว้างและยาว 20 วาเท่ากัน และมีวรรณะเป็นสีทอง อาศัยอยู่ที่เชิงเขาในเกาะใหญ่ และเที่ยวหาอาหารในมหาสมุทร

ครั้งหนึ่งพ่อค้าจากเมืองพาราณสี* 500 คน แล่นเรือสำเภามาได้ 7 วันก็ถูกพายุพัดเรือแตก สุวรรณกัจฉปะได้ยินเสียงผู้คนร่ำไห้ จึงผุดขึ้นมาจากมหาสมุทร  เห็นบรรดาพ่อค้ากำลังอยู่ในอาการตกใจกลัว จึงช่วยให้ขึ้นบนหลังพาข้ามมหาสมุทรไปถึงเกาะใหญ่ แต่เมื่อพ่อค้าทั้งหมดลงจากหลังสุวรรณกัจฉปะแล้วกลับไม่มีแรงเดินขึ้นเกาะได้เพราะไม่ได้กินอาหารมานานถึง 7 วัน สุวรรณกัจฉปะเห็นเหล่าพ่อค้ามีอาการอ่อนเพลียเช่นนั้น จึงบอกให้พ่อค้ากินเนื้อของตนเพื่อจะได้แข็งแรงดังเดิม แล้วนำกระดองไปใช้แทนเรือ ส่วนกระดูกนำไปใช้ประโยชน์อื่น ๆ

บรรดาพ่อค้าต่างพากันปฏิเสธที่จะฆ่าสุวรรณกัจฉปะ เพราะเป็นผู้มีพระคุณต่อพวกตน สุวรรณกัจฉปะเห็นว่าเหล่าพ่อค้าเป็นผู้มีความกตัญญู  ไม่กล้าฆ่าตน จึงตัดสินใจคลานขึ้นสู่ยอดเขาเพื่อกระโดดลงมาอุทิศร่างกายให้เป็นอาหารของเหล่าพ่อค้า ด้วยหวังว่าการสละร่างกายเป็นทานนี้จะเป็นปัจจัยเกื้อหนุนให้ตนได้พระโพธิญาณอันเป็นสิ่งประเสริฐในอนาคต  ก่อนที่สุวรรณกัจฉปะจะกระโดดจากยอดเขาได้ตั้งสัตยาธิษฐานว่า หากตนจะได้เป็นพระพุทธเจ้าในอนาคตแล้ว ขอให้ร่างกายที่ตกลงเบื้องล่างนั้น กระดูกอกจงแตกทำลาย เลือดเนื้อกระจายออกเป็นก้อนเล็กใหญ่เป็นส่วน ๆ แต่กระดองอย่าได้แตกหัก  สิ้นคำอธิษฐาน สุวรรณกัจฉปะก็กระโดดจากยอดเขา  ร่างกายที่ตกลงมานั้นเป็นไปตามคำอธิษฐาน แล้วไปบังเกิดในสวรรค์ชั้นดุสิตทันที

ฝ่ายเหล่าพ่อค้าเมื่อเห็นร่างของสุวรรณกัจฉปะตกต้องพื้นเบื้องล่าง ต่างก็พากันร่ำไห้ และกราบไหว้พลางพรรณนาถึงความดีงามของสุวรรณกัจฉปะ หัวหน้าพ่อค้าเตือนสติเหล่าพ่อค้าว่าสุวรรณกัจฉปะสละร่างกายด้วยหวังที่จะให้ใช้ประโยชน์ จึงควรทำตามปณิธานนั้น เหล่าพ่อค้าจึงปิ้งเนื้อของสุวรรณกัจฉปะกินเป็นอาหาร เก็บส่วนที่เหลือไว้เป็นเสบียง แล้วนำกระดองไปทำเป็นเรือ ส่วนกระดูกไปใช้ทำสิ่งต่าง ๆ จากนั้นก็แล่นเรือที่ทำจากกระดองกลับสู่เมืองพาราณสีได้อย่างปลอดภัย

พ่อค้าทั้ง 500 คนได้ร่วมกันประกาศสรรเสริญคุณความดีของสุวรรณกัจฉปะไปทั่วเมือง  ความทราบถึงพระเจ้าพรหมทัต*  เมื่อได้ทอดพระเนตรเห็นกระดองเต่าสีผุดผ่องดั่งทองคำก็ปีติโสมนัสยิ่ง  และเมื่อได้ทรงรับทราบถึงคุณสมบัติของสุวรรณกัจฉปะ ก็มีพระดำริว่าสุวรรณกัจฉปะคงเป็นหน่อพุทธางกูร จึงโปรดให้นำกระดองเต่าไปประดิษฐานไว้ในพระนครด้านทิศใต้ กระดองเต่าจึงอยู่ ณ ที่นั้นประดุจภูเขาทองชั่วกาลนาน

สุมาลี ลิ้มประเสริฐ 

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)