สุสันธีเป็นตัวละครในเรื่องสุสันธีชาดก ปัญจกนิบาต ในนิบาตชาดก เป็นมเหสีพระเจ้าตัมพราช*แห่งเมืองพาราณสี*

นางสุสันธีเป็นผู้มีรูปโฉมงดงาม มีกลิ่นกายหอมดังแก่นจันทน์อยู่ตลอดเวลา ครั้งนั้นพระโพธิสัตว์เสวยพระชาติเป็นพญาครุฑ วันหนึ่งแปลงกายเป็นมาณพไปเล่นสกากับพระเจ้าตัมพราช นางกำนัลเห็นรูปโฉมของมาณพก็ไปทูลนางสุสันธี นางสุสันธีปรารถนาจะเห็นมาณพจึงปลอมตัวไปอยู่ในหมู่นางกำนัล เมื่อสบตากันทั้งคู่ก็มีจิตปฏิพัทธ์กัน พญาครุฑบันดาลให้เกิดลมพายุมืดครึ้มไปทั่วแล้วลักพานางสุสันธีไปร่วมอภิรมย์ที่สุบรรณพิภพ เมื่อนางสุสันธีหายไป พระเจ้าตัมพราชจึงให้คนธรรพ์ชื่ออัคคะ*ออกตามหานาง อัคคคนธรรพ์อาศัยเรือของพ่อค้าชาวภารุกัจฉาออกตามหานาง วันหนึ่งอัคคคนธรรพ์ได้ดีดพิณบรรเลงเพลงทำให้ปลามังกรเคลิบเคลิ้มกับเสียงพิณโดดขึ้นมาดิ้นอยู่บนเรือจนเรือล่มลง อัคคคนธรรพ์นอนบนแผ่นไม้ ลอยไปถึงสุบรรณพิภพซึ่งอยู่ในนาคทวีป

ขณะนั้นพญาครุฑไปเล่นสกาอยู่ที่กรุงพาราณสี นางสุสันธีลงจากวิมานมาเดินเที่ยวเล่นริมฝั่งน้ำ ครั้นเห็นคนธรรพ์ นางก็จำได้จึงถามว่าเหตุใดจึงมาที่สุบรรณพิภพ เมื่อคนธรรพ์เล่าให้ฟังแล้ว นางก็ชวนไปยังวิมาน แล้วร่วมอภิรมย์กัน เมื่อใดที่พญาครุฑกลับมาก็ให้คนธรรพ์ซ่อนตัวอยู่ แต่เมื่อใดพญาครุฑไปเล่นสกาที่กรุงพาราณสี ทั้งสองก็ลอบร่วมเสน่หากัน เป็นเช่นนี้จนเวลาผ่านไปเดือนหนึ่ง เมื่อมีเรือพ่อค้าผ่านมา คนธรรพ์จึงขอติดเรือกลับไปยังนครพาราณสี ครั้นได้เวลาที่พญาครุฑมาเล่นสกากับพระเจ้าตัมพราชอีก คนธรรพ์ก็บรรเลงเพลงพรรณนาถึงความสัมพันธ์ของตนกับนางที่สุบรรณพิภพ พญาครุฑได้ฟังก็รำพึงว่าตนอยู่ถึงสุบรรณพิภพยังมิอาจรักษานางไว้ให้เป็นของตนแต่เพียงผู้เดียวได้จึงพานางมาส่งคืนพระเจ้าตัมพราช แล้วไม่ไปเล่นสกาอีกเลย