โลโก้ของศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธรLogo
logo
  • หน้าหลัก
  • วรรณคดี
  • ผู้แต่ง
  • ตัวละครและปกิณกะ
  • เกี่ยวกับโครงการ
    • เกี่ยวกับโครงการ
    • เกี่ยวกับโครงการ
    • นโยบายการใช้งาน
    • ติดต่อเรา
    • ศมส
ขยายขนาดตัวอักษร

ตัวละครและปกิณกะ

  1. หน้าหลัก
  2. ตัวละครและปกิณกะ
  3. เสนกะ, พระเจ้า

เสนกะ, พระเจ้า

  • เสนกะ, พระเจ้า
  • ชื่อตัวละคร
รหัสข้อมูล
TLD-003-4792
ชื่อ
เสนกะ, พระเจ้า ( ชื่อตัวละคร)
วรรณคดี
ขรปุตตชาดก   นิบาตชาดก  
คำอธิบายเนื้อเรื่อง

พระเจ้าเสนกะเป็นตัวละครในเรื่องขรปุตตชาดก  ฉักกนิบาต  ในนิบาตชาดก  เป็นกษัตริย์ผู้ครองพาราณสี*

พญานาคตนหนึ่งออกจากนาคพิภพเลื้อยไปบนพื้น   พวกเด็กๆ ในหมู่บ้านเห็นเข้าก็ไล่ตี  พระเจ้าเสนกะเสด็จผ่านไปทอดพระเนตรเห็นก็ทรงห้าม   พญานาคระลึกถึงบุญคุณที่พระเจ้าเสนกะช่วยชีวิตจึงนำแก้วเป็นอันมากไปถวายและขอเป็นมิตรด้วย   พญานาคไปเยี่ยมเยียนพระเจ้าเสนกะเสมอ  ต่อมาพญานาคถวายธิดาแก่พระเจ้าเสนกะพร้อมทั้งถวายมนตร์ซึ่งทำให้เห็นนางนาคผู้นี้ได้

วันหนึ่งพระเจ้าเสนกะพานางนาคไปประพาสอุทยานและลงเล่นน้ำในสระโบกขรณี  นางนาคเห็นงูน้ำก็มีจิตปฏิพัทธ์จึงสมัครสังวาสด้วย  พระเจ้าเสนกะไม่เห็นนางก็ทรงร่ายมนตร์ขึ้นจึงเห็นนางกำลังสังวาสกับงูน้ำ  พระองค์ประสงค์จะให้นางนาครู้ตัวจึงใช้ซี่ไม้ไผ่ตีที่หลังนาง  นางนาคโกรธหนีไปฟ้องบิดาว่าถูกพระเจ้าเสนกะทำร้าย  พญานาคไม่ได้พิจารณาให้ถ่องแท้ก็โกรธ  สั่งให้นาคมาณพทั้งสี่ไปปลงพระชนม์พระเจ้าเสนกะเสีย  เมื่อนาคมาณพทั้งสี่มาถึงพาราณสี  พระเจ้าเสนกะเสด็จเข้าสู่ที่บรรทม  รับสั่งเล่าเรื่องที่นางนาคหนีไปแก่พระราชเทวี   ตรัสว่านางนาคคงจะกล่าวโทษพระองค์ซึ่งทำให้มิตรต้องร้าวฉานกัน  และพญานาคต้องประทุษร้ายพระองค์อย่างแน่นอน   นาคมาณพได้ยินดังนั้นก็กลับไปทูลความแก่พญานาค  พญานาคสำนึกผิดจึงขึ้นไปหาพระเจ้าเสนกะยังที่บรรทมและถวายสรรพรุทชานนมนตร์เป็นการขอโทษ  แล้วบอกว่าถ้าพระเจ้าเสนกะประทานมนตร์บทนี้แก่ใครแล้วต้องเสด็จเข้าสู่กองไฟปลงพระชนม์พระองค์เอง   นับแต่นั้นมาพระเจ้าเสนกะก็ทรงเข้าใจเสียงของสัตว์ทั้งปวงได้  เมื่อทรงได้ยินเสียงสัตว์ต่างๆ เจรจากันก็ทรงพระสรวล  พระราชเทวีสงสัยก็ทูลถามและขอเรียนมนตร์บทนี้บ้าง  แม้พระเจ้าเสนกะจะบอกว่าหากประทานมนตร์นี้แล้วพระองค์ต้องสิ้นพระชนม์  พระราชเทวีก็ยังยืนยันที่จะขอมนตร์นั้น   พระเจ้าเสนกะตกลงพระทัยจะประทานมนตร์แก่นาง  เวลานั้นพระโพธิสัตว์เสวยพระชาติเป็นพระอินทร์*ตรวจดูมนุษยโลก  ดำริว่าพระเจ้าเสนกะไม่ควรสิ้นพระชนม์เพราะเห็นแก่สตรี   จึงแปลงพระองค์เป็นแพะตัวผู้มาแนะอุบายให้พระเจ้าเสนกะบอกพระราชเทวีว่าเมื่อเข้าพิธีเรียนมนตร์ห้ามมิให้ร้องขณะถูกโบยหลังยังไม่ครบร้อย   พระราชเทวีถูกโบยได้พักหนึ่งก็ไม่อาจทนได้จึงกล่าวว่าไม่ปรารถนาจะเรียนมนตร์แล้ว   พระเจ้าเสนกะสั่งให้ลงอาญาเฆี่ยนนางจนหลังแตก   นับแต่นั้นมาพระราชเทวีก็ไม่ทูลขอมนตร์บทนั้นอีกเลย

ผู้เรียบเรียง
สายวรุณ น้อยนิมิตร , เสาวณิต วิงวอน 
เจ้าของสิทธิ์
ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)
รูปแบบลิขสิทธิ์
Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)
20 ถนนบรมราชชนนี เขตตลิ่งชัน กรุงเทพมหานคร 10170
ภายใต้การกำกับดูแลของกระทรวงวัฒนธรรม
2021 © ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)
www.sac.or.th
วันจันทร์-ศุกร์ : 08.00-17.00 น.
TELEPHONE
0-2880-9429
FAX
0-2880-9332
E-MAIL
webmaster@sac.or.th
E-MAIL (งานสารบรรณ)
saraban@sac.or.th

นิสา เชยกลิ่น

นิสา เชยกลิ่น
Content Manager

ช่องทางการรับฟังความคิดเห็น
Application : Smart SAC
ประเภท
  • วรรณคดี
  • ผู้แต่ง
  • ตัวละครและปกิณกะ
เกี่ยวกับ
  • เกี่ยวกับโครงการ
  • นโยบายการใช้งาน
ติดต่อ
  • ติดต่อเรา
  • ศมส.
  • นโยบายข้อมูลส่วนบุคคล
  • ประกาศความเป็นส่วนตัว
SmartSAC in App Store
SCAN ME
open in App Store
SmartSAC in Play Store
SCAN ME
open in Play Store