หงส์โปดกเป็นตัวละครในเรื่องจตุมัตถชาดก ทุกนิบาต ในนิบาตชาดก
ในแผ่นดินพระเจ้าพรหมทัตแห่งเมืองพาราณสี พระโพธิสัตว์เสวยพระชาติเป็นพฤกษเทวดาในป่าแห่งหนึ่ง ครั้งนั้นมีหงส์โปดก (ลูกหงส์) 2 ตัวออกจากเขาจิตรกูฏ*มาจับที่ต้นไม้ของพฤกษเทวดานั้นก่อนแล้วจึงเที่ยวไปหาอาหาร เวลากลับก็บินมาจับที่ต้นไม้นั้นก่อนแล้วจึงบินไปเขาจิตรกูฏ หงส์โปดกทั้งสองคุ้นเคยกับพฤกษเทวดาและกล่าวธรรมกถาแก่กันเสมอๆ วันหนึ่งหงส์โปดกทั้งสองกำลังเจรจากับพฤกษเทวดาบนยอดไม้ สุนัขจิ้งจอกเดินผ่านมาก็ร้องว่า หงส์ทั้งสองขึ้นไปอยู่บนค่าคบไม้สูงแล้วปรึกษาความลับกัน ขอเชิญให้ลงมาข้างล่าง พญาเนื้อจะได้ฟังบ้าง สุนัขจิ้งจอกบังอาจเปรียบตัวเองกับพญาเนื้อ หงส์โปดกทั้งสองได้ฟังก็เกลียดชังจึงบินไปยังที่อยู่ของตนที่เขาจิตรกูฏ พฤกษเทวดาโพธิสัตว์จึงด่าสุนัขจิ้งจอกว่าสุบรรณกับสุบรรณเจรจากัน เทวดากับเทวดาพูดกันไม่ใช่กงการของสุนัขจิ้งจอกลามก แล้วไล่สุนัขจิ้งจอกเข้าโพรงไป
นามานุกรม