TLD-003-4877

หนูวอก (ชื่อตัวละคร)

วงศ์เทวราช  

หนูวอกเป็นตัวละครในบทละครเรื่องวงศเทวราช (ฉบับพระราชนิพนธ์พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว) เป็นนางวานรข้ารับใช้ใกล้ชิดสังขปัด*วานรขุนทหารของวงศเทวราช*เจ้าเมืองสมุทคีรี*

เมื่อตอนที่สังขปัดเขียนกลอนฝากรักถึงกวินไวต์*มเหสีของพระเจ้าโยเสฟ*ได้ให้นางหนูวอกเป็นผู้นำไปส่งให้นายประตูวัง  แต่นางหนูวอกทำเกินคำสั่ง  ปีนฝาตำหนักเข้าไปทางหน้าต่างแล้วนำจดหมายไปยื่นให้กวินไวต์เอง  กวินไวต์เขียนสารตอบเชิงเชิญชวนให้สังขปัดไปหาในตอนดึกของคืนวันนั้น

สังขปัดไปตามนัด  ให้นางหนูวอกอยู่เฝ้าพลับพลา  นางหนูวอกม่อยหลับไป  ตื่นขึ้นมาได้ยินเสียงคนคุยกันในห้องของนางบุษบง*  เห็นวงศเทวราชบรรทมกอดนางบุษบงก็รีบไปบอกสังขปัดที่วังของกวินไวต์  นางหนูวอกเห็นสังขปัดกำลังปีนฝาตำหนักก็ตะกายตามขึ้นไปฉวยหางนายไว้แล้วแจ้งข่าว  สังขปัดโกรธที่วงศเทวราชผิดสัญญาที่จะยังไม่อยู่ร่วมกับนางบุษบงจนกว่าพิธีอภิเษกสยุมพรจะผ่านพ้นไปเสียก่อน  จึงรีบวิ่งกลับไปยังพลับพลา  ต่อว่าวงศเทวราชจนวงศเทวราชต้องเสด็จกลับไปยังปราสาทที่ประทับ  ส่วนสังขปัดก็หงุดหงิดงุ่นง่าน

นึกจะหาใครใครก็ไม่ออก             เล่นหนูวอกเถิดค่อยง่ายกว่าคนอื่น

วัวพันหลักเหมือนเขาว่าตำรายืน    มันก็เพรียวพอจะชื่นไปพลางพลาง

ต่อมาเมื่อสังขปัดถูกนางเวฬู*มเหสีท้าวสุวิทธิไชย*ซ้อนกล  ร่วมมือกับเหล่าสาวใช้เทน้ำหมากและของโสโครกถูกหน้าตาเนื้อตัวสังขปัดที่กำลังปีนฝาตำหนักจนเปรอะเปื้อนไปทั้งตัว  แม้จะไปที่แม่น้ำชำระขนขัดตัวมิให้มีสีมีกลิ่นก็ยังไม่สะอาด  เมื่อกลับไปพลับพลาก็ตรงเข้าปลุกนางหนูวอก  นางตกใจที่  “เห็นนายกลายเป็นชมพูพาล”  จึงวิ่งหนีอย่างไม่คิดชีวิต  สังขปัดวิ่งไล่  เมื่อเข้าตาจนนางหนูวอกก็นั่งลงไหว้แล้วถามสังขปัดว่า  “นายแปลงตัวทำไมไม่ชอบกล   ข้าเห็นขนเก่างามกว่านี้”   สังขปัดรีบพานางหนูวอกและนายแห้ว*วานรรับใช้ไปท่าน้ำแล้วปรึกษาทั้งสองว่าจะทำอย่างไรสีน้ำหมากที่ขนจึงจะหาย  นายแห้วมองเห็นต้นมะยมอยู่ใกล้แม่น้ำก็เสนอความเห็นว่าตนกับนางหนูวอกจะช่วยกันเก็บผลมะยมมาพ่นกายสังขปัดให้หายแดง  สังขปัดเห็นดีด้วย  นางหนูวอกกับนายแห้วช่วยกันเคี้ยวมะยมจนแหลกละเอียดพ่นทั่วตัวสังขปัด  แล้วใช้น้ำล้างแต่สีก็ยังไม่หายเกลี้ยง  ขนกลับกลายเป็นสีเหลือง

เมื่อไปเข้าเฝ้าวงศเทวราชสังขปัดโกรธที่ครุฑ*ถามถึงสีขนของตนจึงตบปากครุฑ  มือถูกจะงอยปากของครุฑตำเลือดไหล  สังขปัดจึงเหาะกลับพลับพลา  นางหนูวอกเอาผ้าชุบน้ำมาพันมือให้สังขปัดตามคำสั่งแล้วอยู่เฝ้าพยาบาล

หลังจากพิธีอภิเษกสยุมพร  คืนต่อมามีงานสโมสรสันนิบาตเลี้ยงฉลอง  สังขปัดดื่มสุราเมาอาละวาด  ครุฑและท้าววิเรนทร*ต้องช่วยกันใช้ผ้าป่านขาวดักจับสังขปัดห่อมัดไว้  วงศเทวราชสั่งให้กักตัวสังขปัดไว้ในพลับพลาเพื่อมิให้มาก่อเหตุวุ่นวายอีกในงานบอลลีลาศวันรุ่งขึ้น  ท้าววิเรนทรสั่งนางหนูวอกและนายแห้วให้อยู่รักษาพยาบาล  ห้ามมิให้สังขปัดไปงานบอล

หลังจากท้าววิเรนทรกลับไป  วานรทั้งสองแก้มัดสังขปัดออกเฝ้าปรนนิบัติ  ครั้นฟื้นขึ้นสังขปัดก็ไปอาละวาดในงานบอลอีกด้วยความโกรธแค้น  จึงถูกจับมาส่งให้นางหนูวอกและนายแห้วเฝ้ารักษาพยาบาลอีกครั้ง  เมื่อตื่นขึ้นก็เข้าทำร้ายทั้งสองและบรรดาพลวานร  สังขปัดคิดแก้แค้นเจ้าเมืองทั้งหลายโดยจะเผาเมืองแล้วลักพากวินไวต์ไปอยู่ด้วย  จึงสั่งให้นางหนูวอกและนายแห้ว*ไปเอาน้ำมันยางมาชโลมกายตนแล้วเอานุ่นติดทั่วตัว  ส่วนที่หางให้พันด้วยผ้าขี้ริ้วให้แน่นแล้วชโลมน้ำมัน  จากนั้นสังขปัดก็เหาะไปกลางเมือง  จุดไฟที่ปลายหาง  กระโจนไปเผาวังที่ประทับของเจ้าต่างเมืองและวังของวงศเทวราช  แล้วสังขปัดก็ลงไปแช่ตัวที่ริมฝั่งน้ำ  แต่ร่างกายที่ถูกไฟไหม้ยังคงปวดแสบปวดร้อนจึงเหาะกลับพลับพลา  นางหนูวอกและนายแห้วเอาใบไม้มาเคี้ยวพ่นรักษาแผลที่เปื่อยเน่า  ยกเว้นที่หางซึ่งพันผ้าไว้แน่นมากจนแก้ไม่ออก

ครั้นสังขปัดรู้ว่าวงศเทวราชกลับเข้าเมืองหลังจากหนีไฟไหม้ก็ให้บริวารหามเข้าเฝ้าทั้งเตียง  แต่เหิมเกริมขอให้วงศเทวราชแจกบรรดามเหสียกเว้นนางบุษบงแก่ตนและขุนนางผู้ใหญ่  วงศเทวราชปฏิเสธ  แต่จะช่วยรักษาแผลให้ถ้าสังขปัดสัญญาว่าจะไม่บีบบังคับพระองค์อีก  สังขปัดไม่ยอมให้รักษา  แล้วอาละวาดด้วยพลังโกรธจนในที่สุดต้องสิ้นชีพกลางอากาศเพราะเหาะหนีศรวงศเทวราชแล้วสิ้นแรง

เมื่อสังขปัดสิ้นชีวิตนางหนูวอกและนายแห้วก็พากันกลับไปอยู่ป่า  นายแห้วเห็นว่านางหนูวอกเป็นม่าย  จึงต้องการจะทำกุศลตอบแทนคุณของนายด้วยการครองคู่อยู่กับนางหนูวอกตามประสาวานรไพร

ยุพร แสงทักษิณ 

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)