TLD-003-4975
หิรัญมาลี (ชื่อตัวละคร)
หิรัญมาลีเป็นตัวละครในบทละครเรื่องวงศเทวราช (ฉบับหลวงพัฒนพงศ์ภักดี) เป็นมเหสีของท้าวมหานพสูร*เจ้าเมืองสมุทคีรี* มีธิดาชื่อบุศบง* และมีขนิษฐาชื่อสุวรรณมาลี*
เมื่อท้าวมหานพสูรออกเดินทางไปยังเกาะแก้วเพื่อจัดให้มีพิธียกศรบนยอดเขาหิรัญบรรพต* ผู้ใดยกศรได้จะให้สยุมพรกับธิดา นางหิรัญมาลีได้ติดตามสวามีไปด้วย ตอนที่ท้าวมหานพสูรกริ้วนางบุศบงว่าคบชู้สู่ชายแล้วสั่งประหารนาง แม้นางหิรัญมาลีจะอ้อนวอนก็ไม่เป็นผล
ต่อมาท้าวมหานพสูรต้องสูญเสียท้าวสาตราสูร*อนุชา ท้าวจัตุรัต*สหาย และพลยักษ์มากมายในการรบกับฝ่ายวงศเทวราช* จึงปรึกษากับมเหสีว่าควรจะเปลี่ยนยุทธวิธีโดยใช้กลอุบายเพื่อมิให้ต้องเปลืองไพร่พล นางหิรัญมาลีเห็นดีด้วยจึงอาสาไปเยี่ยมนางสุวรรณมาลีซึ่งขณะนั้นยังไม่รู้ว่าท้าวจัตุรัตสวามีเสียชีวิต เพื่อจะได้ร่วมกันวางแผนสังหารวงศเทวราช
นางหิรัญมาลีออกอุบายให้นางสุวรรณมาลีแปลงเป็นนางบุศบงเดินทางไปหาวงศเทวราชกับนาง แล้วทูลวงศเทวราชว่าท้าวมหานพสูรให้นางพาธิดามาถวาย ส่วนท้าวมหานพสูรจะตามมามอบราชสมบัติให้ในวันรุ่งขึ้น ถ้าได้โอกาสตอนวงศเทวราชบรรทมหลับก็ให้นางสุวรรณมาลีสังหารเสีย
เมื่อนางหิรัญมาลีได้เห็นวงศเทวราชมีรูปโฉมงดงามก็คิดเสียดายว่าถ้านางบุศบงธิดาของตนไม่ถูกท้าวมหานพสูรสั่งประหารเสียก่อนก็จะให้อภิเษกกับวงศเทวราช สงครามก็คงไม่เกิดขึ้น นางแสร้งสั่งสอนฝากฝังนางบุศบงแปลงกับวงศเทวราช แล้วนางหิรัญมาลีก็กลับไปยังเกาะแก้ว
ต่อมาเมื่อสังขปัด*จับกลอุบายได้ วงศเทวราชจึงให้สังขปัดพานางสุวรรณมาลีไปส่งคืนท้าวมหานพสูร สังขปัดเยาะเย้ยว่าตนได้นางสุวรรณมาลีเป็นภรรยาแล้ว ท้าวมหานพสูรสั่งให้พลยักษ์จับสังขปัด สังขปัดจึงร่ายเวทให้ถ่านเพลิงตกจากฟากฟ้าไหม้พลับพลาของท้าวมหานพสูร พลยักษ์หนีกันชุลมุน ฝ่ายท้าวมหานพสูรพานางหิรัญมาลีเหาะหนีเปลวไฟขึ้นไปบนฟ้า สังขปัดเหาะตามมือหนึ่งชิงศรและพระขรรค์ของท้าวมหานพสูรได้ อีกมือหนึ่งฉุดกรขวาของนางหิรัญมาลีจากเอวสวามี ฝ่ายท้าวมหานพสูรฉวยกรซ้ายของนางไว้ได้ ต่างยื้อยุดกันไปมา สังขปัดร่ายเวทเป็น 4 พักตร์ 8 กร แล้วเสกตรีเพชรให้เป็นบ่วงนาค 3 เศียรมัดกรท้าวมหานพสูรกับนางหิรัญมาลีพาลงสู่พื้นดิน ท้าวมหานพสูรเสียใจคร่ำครวญจนสลบไป นางหิรัญมาลีคิดว่าสวามีสิ้นชีวิตก็สลบไปด้วย สังขปัดจะสังหารเสียก็เห็นว่าทั้งสองเป็นชนกชนนีของนางบุศบง เกรงว่าวงศเทวราชจะกริ้วจึงร่ายมนตร์ให้บ่วงนาคคลายรัด ท้าวมหานพสูรและนางหิรัญมาลีก็ฟื้นคืนสติ สังขปัดจึงพาทั้งสองไปเฝ้าวงศเทวราช ท้าวมหานพสูรยังคงมีทิฐิ ให้นางหิรัญมาลีถวายบังคมเพียงผู้เดียว บอกว่าตนจะยอมถวายบังคมก็ต่อเมื่อวงศเทวราชได้แสดงให้เห็นประจักษ์ว่ามีฤทธิ์เดชจริง โดยให้ไปยกศรที่ยอดเขาหิรัญบรรพต ถ้ายกได้ก็จะยอมสวามิภักดิ์และถวายเมืองให้ครอง
ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)
Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)
Copyright © 2015 ฐานข้อมูลนามานุกรมวรรณคดีไทย : Thai Literature Directory