อกิตติดาบสเป็นตัวละครในเรื่องอกิตติชาดก เตรสกนิบาต ในนิบาตชาดก เป็นพระโพธิสัตว์ มีน้องสาวชื่อยศวดี*

ในสมัยพระเจ้าพรหมทัตแห่งกรุงพาราณสี พระโพธิสัตว์เสวยพระชาติในตระกูลพราหมณ์ที่มั่งคั่ง เมื่ออายุได้ 16 ปีไปศึกษาศิลปศาสตร์ในเมืองตักสิลา เมื่อสำเร็จการศึกษาแล้วก็กลับบ้าน หลังจากบิดามารดาสิ้นชีวิตก็ได้ครอบครองทรัพย์สมบัติทั้งปวง ต่อมาเห็นว่าคนเราตายแล้วก็เอาทรัพย์สินอะไรติดตัวไปไม่ได้ จึงคิดจะออกบวชโดยจะมอบสมบัติให้น้องสาว แต่น้องสาวจะขอตามไปบวชด้วย พราหมณ์อกิตติจึงสละทรัพย์ทั้งหมดให้เป็นทานแก่คนทั้งหลายที่ต้องการ แล้วทั้งสองพี่น้องก็ออกจากกรุงพาราณสีไปบวชเป็นดาบสและดาบสินีอยู่ ณ ที่แห่งหนึ่ง

ภายหลังมีประชาชนจำนวนมากตามไปบวชอยู่ ณ ที่แห่งนั้นด้วย ทำให้อกิตติดาบสปลีกตัวออกเดินทางไปหาที่สงบอยู่ตามลำพังในอุทยานแห่งแคว้นของทมิฬราช เมื่อสำเร็จฌานแล้วก็เดินทางไปอยู่ที่เกาะหมากเม่า*ใกล้กับนาคทวีป* ฉันผลและใบหมากเม่าเป็นอาหาร

ส่วนดาบสินียศวดีเที่ยวตามหาดาบสพี่ชายไปจนถึงอุทยานในแคว้นทมิฬราช*แต่ไม่พบจึงพักอยู่ ณ ที่นั้น

ด้วยอำนาจแห่งศีลของอกิตติดาบสทำให้ร้อนถึงท้าวสักกเทวราช (พระอินทร์) จึงทรงแปลงกายเป็นพราหมณ์มาขออาหารซึ่งเป็นเพียงใบหมากเม่า อกิตติดาบสยกใบหมากเม่าที่นึ่งแล้วให้พราหมณ์แปลงโดยตนเองยอมอดอาหาร ท้าวสักกเทวราชลองใจอกิตติดาบสอยู่ถึง 3 วัน เมื่อเห็นอกิตติดาบสมีความแน่วแน่ในการให้ทานเช่นนั้นก็ใคร่รู้ว่าทำไปเพื่อปรารถนาอะไร

เมื่อรู้ว่าอกิตติดาบสปรารถนาพระนิพพาน ท้าวสักกเทวราชก็ประทานพรแล้วเสด็จกลับเทวโลก ฝ่ายอกิตติดาบสก็เจริญพรหมวิหารตราบจนสิ้นอายุแล้วได้ไปเกิดในพรหมโลก