TLD-003-5139

อสุรพิภพ (ชื่อสถานที่)

ไตรภูมิพระร่วง   ไตรภูมิโลกวินิจฉยกถา  ไตรภูมิกถา  

อสุรพิภพเป็นที่อยู่ของพวกอสูรหรืออสุรกายในเรื่องไตรภูมิกถา อสุรพิภพอยู่ใต้เขาพระสุเมรุ* มีความกว้างหมื่นโยชน์ ล้วนแล้วด้วยแผ่นทองคำเรืองรองงดงาม มีความลึกนับจากเมืองมนุษย์ลงไปได้ 84,000 โยชน์ อสุรพิภพมีเมืองใหญ่ ๆ 4 เมือง แต่ละเมืองมีพญาอสูรอยู่เป็นเจ้าเมืองแห่งละ 2 ตน เมืองนั้นมีปราสาทราชมนเทียรล้วนทำด้วยทองประดับแก้วสัตตพิธรัตนะ* มีกำแพงทองประดับแก้วค่าอนันต์ มีปราการประตูเมือง 1,000 ประตูเป็นแก้วอันมีค่า มีคูล้อมรอบ คูนี้ลึกได้ชั่ว 1 ลำตาล ประดับด้วยแก้ว กลางเมืองอสูรมีสระทอง มีบัว 5 สิ่ง บานงามดั่งทอง พญาอสูรมักลงเล่นกินในสระนี้ด้วยความสนุกราวกับสระนันทนโบกขรณี* ในไตรตรึงษาสวรรค์

ในเมืองอสูรมีบ้านทั้งเล็กใหญ่มากมาย “แลมีน้ำสมุทรชุ่มครึ่งกลางเมืองอสูรนั้น ในท่ามกลางแผ่นดินอันชื่ออสุรพิภพนั้นแลมีต้นไม้ต้นหนึ่งเกิดแต่อาทิตั้งแผ่นดินเป็นธรรมดา แลไม้ต้นนั้นใหญ่เท่าไม้ปาฤกชาติอันมีในไตรตรึงษาสวรรค์นั้นแล” ต้นไม้ที่กล่าวถึงนี้คือ ไม้แคฝอย มีความสูงจากโคนต้นไปจนถึงค่าคบไม้ได้ 40 โยชน์ จากค่าคบไม้ไปถึงยอดได้ 40 โยชน์ มีตาโดยรอบแต่ละตายาว 50 โยชน์ ใต้ต้นแคฝอยมีแผ่นศิลา 4 แผ่น อยู่โดยรอบต้นทั้ง 4 ทิศ แต่ละแผ่นกว้าง 3 โยชน์เป็นจัตุรัส เมื่อใดเป็นวันดี

พระยาอสูรทั้งหลายย่อมไปเหล้นสนุกนิสำราญด้วยกันแห่งนั้นแล ฝูงอสูรนั้นเป็นดีนักแล มีปราสาทราชมนทิระเทียรย่อมเงือนแลทองแล ประดับนิด้วยแก้วทั้ง 7 ประการแล้วแลรุ่งเรืองงามนักหนา เท่าว่ายังถ่อมกว่าเมืองไตรตรึงษานั้นน้อยหนึ่งแล

วัลยา ช้างขวัญยืน 

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)