TLD-003-5241

อัสสกะ, พระเจ้า (ชื่อตัวละคร)

อัสสกชาดก   นิบาตชาดก  

พระเจ้าอัสสกะเป็นตัวละครในเรื่องอัสสกชาดก ทุกนิบาต ในนิบาตชาดก เป็นกษัตริย์ครองเมืองปาตลี*ในแคว้นกาสิกรัฐ* มีมเหสีชื่ออุพพิรี*

พระเจ้าอัสสกะหลงรูปโฉมของนางอุพพิรีอย่างมาก เมื่อนางสิ้นพระชนม์ พระองค์จึงโทมนัสอย่างยิ่ง ให้นำพระศพนางไปนอนบนราง ใส่น้ำมันหอมหล่อไว้ แล้วยกไปวางที่ใต้แท่นบรรทม นับแต่นั้นมาพระเจ้าอัสสกะก็ไม่ยอมสรงเสวย พระบิดามารดาและเหล่าขุนนางต่างทูลเตือนสติว่าความตายเป็นเรื่องธรรมดา แต่ก็ไม่เป็นผล พระเจ้าอัสสกะนอนกันแสงอยู่ถึง 7 วันจนใกล้จะสิ้นพระชนม์ ดาบสโพธิสัตว์รู้ด้วยทิพยจักษุว่าพระราชากำลังตรอมพระทัยก็คิดจะช่วยเหลือ จึงเหาะไปนั่งอยู่ในอุทยาน ขณะนั้นมีพราหมณ์มาณพผู้หนึ่งไปพบและขอให้ดาบสโพธิสัตว์ช่วยพระเจ้าอัสสกะ ดาบสจึงให้ทูลเชิญพระเจ้าอัสสกะมาอุทยาน

พราหมณ์มาณพทูลพระเจ้าอัสสกะว่ามีดาบสผู้มีตาทิพย์มาอยู่ในอุทยาน พระเจ้าอัสสกะประสงค์จะรู้ว่านางอุพพิรีเกิดเป็นอะไรจึงไปสอบถามดาบส ดาบสโพธิสัตว์ทูลว่านางอุพพิรีหลงมัวเมาในรูป ไม่ทำกัลยาณกุศล เมื่อสิ้นพระชนม์แล้วจึงไปเกิดเป็นปาณกชาติ (หนอนในมูลโค) พระเจ้าอัสสกะไม่ทรงเชื่อ ดาบสโพธิสัตว์จึงอธิษฐานให้หนอน 2 ตัวผัวเมียมาอยู่ตรงพระพักตร์ บันดาลให้นางหนอนพูดได้ แล้วถามว่านางยังรักพระเจ้าอัสสกะอยู่หรือไม่ นางตอบว่าไม่ได้รักเพราะไม่ได้เป็นมเหสี และหากนางฆ่าพระเจ้าอัสสกะได้ก็จะนำเลือดมาล้างเท้าหนอนผู้เป็นสามี พระเจ้าอัสสกะได้ฟังก็หมดความอาลัยในตัวนาง เมื่อกลับเข้าวังจึงให้นำพระศพของนางออกจากพระราชนิเวศน์ แล้วตั้งหญิงอื่นเป็นมเหสีแทน ทรงครองราชสมบัติโดยธรรมสืบมา ฝ่ายดาบสโพธิสัตว์ก็กลับไปยังป่าหิมพานต์

กิตติชัย พินโน 

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)