TLD-003-5248

อาจารย์โพธิสัตว์ (ชื่อตัวละคร)

มูลปริยายชาดก   นิบาตชาดก  

อาจารย์โพธิสัตว์เป็นตัวละครในเรื่องมูลปริยายชาดก ทุกนิบาต ในนิบาตชาดก

ในแผ่นดินพระเจ้าพรหมทัตแห่งเมืองพาราณสี พระโพธิสัตว์เสวยพระชาติในตระกูลพราหมณ์ ครั้นเจริญวัยได้ศึกษาสรรพวิชาจนเจนจบไตรเพท ได้เป็นอาจารย์สอนพราหมณ์มาณพ 500 คน มาณพทั้งห้าร้อยเรียนสิปปมนต์จนสำเร็จ แล้วเกิดมานะว่าพวกตนมีความรู้เท่ากับอาจารย์จึงเลิกทำวัตรปฏิบัติและไม่ไปที่สำนักของอาจารย์โพธิสัตว์อีกเลย

วันหนึ่งอาจารย์โพธิสัตว์นั่งอยู่ที่โคนต้นพุทรา เหล่ามาณพต้องการดูหมิ่นจึงเคาะต้นพุทราด้วยเล็บมือแล้วกล่าวว่าต้นไม้นี้หาแก่นไม่ได้ อาจารย์โพธิสัตว์รู้เจตนาของเหล่ามาณพจึงถามปัญหาให้มาณพศิษย์กล่าวแก้ แต่ไม่มีมาณพคนใดแก้ได้ อาจารย์โพธิสัตว์จึงเตือนว่าอย่าคิดว่าปัญหานี้จะมีอยู่ในไตรเพท อย่าคิดว่าตนรู้เท่ากับอาจารย์ แล้วให้มาณพทั้งหลายกลับไปคิดคำตอบให้ได้ใน 7 วัน

ครั้นครบกำหนดเหล่ามาณพพากันไปหาอาจารย์แล้วบอกว่าไม่สามารถแก้ปัญหาได้ อาจารย์โพธิสัตว์ตำหนิว่ามาณพศิษย์ล้วนแต่เป็นคนพาล มีหูแต่หามีความรู้ไม่ แล้วอาจารย์โพธิสัตว์ก็แก้ปัญหาให้ฟัง มาณพทั้งหลายพากันสรรเสริญและขอขมาอาจารย์

กิตติชัย พินโน 

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)