ท้าวอาทิตยวงศ์เป็นตัวละครในเรื่องลิลิตศรีวิชัยชาดก เป็นกษัตริย์ครองกรุงมิถิลา* มีมเหสีชื่อวิมะลา* มีโอรสชื่อศรีวิชัย*

เนื่องจากท้าวอาทิตยวงศ์ยังไม่มีโอรสสืบสันตติวงศ์ ชาวเมืองจึงพากันไปเฝ้าทูลความร้อนใจเรื่องดังกล่าว ท้าวอาทิตยวงศ์นำความไปแจ้งแก่มเหสีและเหล่านางสนม นางสนมทั้งปวงจึงพากันบวงสรวงเทวดาแต่ก็ไร้ผล ส่วนนางวิมะลานั้นสมาทานศีลอุโบสถ บริจาคทาน และอ้อนวอนเทวดาขอให้ผลจากการรักษาศีลและการบริจาคทานดลบันดาลให้นางมีโอรส พระอินทร์จึงขอให้เทพโพธิสัตว์องค์หนึ่งจุติลงไปปฏิสนธิในครรภ์ของนางวิมะลาเพื่อบำเพ็ญบารมี นางวิมะลาประสูติโอรสรูปงามดุจเทพนามว่าศรีวิชัย

เมื่อพระศรีวิชัยมีชันษาได้ 16 ปีก็ทรงศึกษาไตรเพทและศิลปศาสตร์จนเจนจบ ท้าวอาทิตยวงศ์และมเหสีมีพระดำริจะแต่งตั้งพระศรีวิชัยให้เป็นอุปราชครองเมืองกึ่งหนึ่ง และจะจัดหานางมาอภิเษกให้เป็นชายา แต่พระศรีวิชัยขอแสวงหานางผู้เป็นเบญจกัลยาณีที่ต้องพระทัยเอง เมื่อได้พบนางแล้วจะทูลพระบิดา ท้าวอาทิตยวงศ์ก็ตามพระทัย