TLD-003-5286

อำมาตย์โพธิสัตว์ 2 (ชื่อตัวละคร)

กูฏวาณิชชาดก   นิบาตชาดก  

อำมาตย์โพธิสัตว์เป็นตัวละครในเรื่องกูฏวาณิชชาดก ทุกนิบาต ในนิบาตชาดก

ในแผ่นดินพระเจ้าพรหมทัตแห่งเมืองพาราณสี พระโพธิสัตว์เสวยพระชาติในตระกูลอำมาตย์ ครั้นเจริญวัยได้เป็นผู้พิพากษา ครั้งนั้นมีพ่อค้า 2 คนเป็นเพื่อนกันคือพ่อค้าชาวคามวาสี (ชาวชนบท) และพ่อค้าชาวนครวาสี (ชาวเมือง) วันหนึ่งพ่อค้าคามวาสีนำผาลเหล็ก 500 อันไปฝากไว้ที่บ้านของพ่อค้านครวาสี พ่อค้านครวาสีทำอุบายนำผาลไปขายแล้วเอามูลหนูมาโรยไว้แทน เมื่อพ่อค้าคามวาสีมาขอผาลคืน พ่อค้านครวาสีจึงบอกว่าหนูกินผาลเหล็กไปหมดเหลือไว้แต่มูล พ่อค้าคามวาสีรู้ว่าเป็นอุบายจึงแกล้งบอกไปว่าถ้าเป็นเช่นนั้นจริงตนก็ทำอะไรไม่ได้ แล้วขอพาบุตรของพ่อค้านครวาสีไปอาบน้ำ

พ่อค้าคามวาสีนำบุตรของพ่อค้านครวาสีไปฝากไว้กับสหายอีกคนหนึ่ง แล้วกลับไปบอกพ่อค้านครวาสีว่าระหว่างอาบน้ำอยู่ เหยี่ยวตัวหนึ่งโฉบบุตรของพ่อค้านครวาสีไป แม้จะตบมือหรือร้องตวาดให้ตกใจ เหยี่ยวก็ไม่ยอมปล่อย พ่อค้านครวาสีโกรธเพราะรู้ว่าเหยี่ยวไม่อาจโฉบคนไปได้แน่ เมื่อเถียงกันไม่เป็นที่ยุติ พ่อค้าทั้งสองจึงพากันไปที่ศาล

อำมาตย์โพธิสัตว์ไต่สวนจนรู้เรื่องก็บอกว่าหากหนูกัดกินผาลเหล็กได้ เหยี่ยวก็สามารถโฉบคนไปได้เช่นกัน แล้วกล่าวชมอุบายตอบโต้ของพ่อค้าคามวาสี จากนั้นก็สั่งให้พ่อค้าทั้งสองคืนผาลและบุตรแก่กัน

กิตติชัย พินโน 

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)