อำมาตย์โพธิสัตว์เป็นตัวละครในเรื่องอภิณหชาดก เอกนิบาต ในนิบาตชาดก

ครั้งหนึ่งพระเจ้าพรหมทัต*ครองกรุงพาราณสี* พระโพธิสัตว์เสวยพระชาติเป็นอำมาตย์ของพระองค์ ครั้งนั้นมีลูกสุนัขตัวหนึ่งไปที่โรงช้างพญามงคลหัตถี กินอาหารที่เหลือจากพญาช้าง ทั้งพญาช้างและลูกสุนัขก็คุ้นเคยกัน ช้างจะใช้งวงจับสุนัขหยอกเล่นเสมอ วันหนึ่งมีชาวบ้านนอกผ่านมาเห็นสุนัขก็ให้เงินคนเลี้ยงช้างแล้วพาสุนัขไปบ้านตน ตั้งแต่วันนั้นพญาช้างก็ไม่กินหญ้า ไม่ดื่มน้ำ ไม่อาบน้ำ เมื่อพระราชาทรงทราบก็สั่งอำมาตย์โพธิสัตว์ไปตรวจสอบสาเหตุ อำมาตย์โพธิสัตว์ตรวจดูแล้วเห็นโรคทางกายไม่มี สงสัยว่าพญาช้างคงจะชอบอัธยาศัยกับผู้ใดผู้หนึ่ง เมื่อไม่เห็นผู้นั้นจึงมีความทุกข์โศก จึงซักถามคนเลี้ยงช้าง ได้ความว่าพญาช้างคุ้นเคยกับสุนัขตัวหนึ่ง แต่สุนัขถูกคนพาไปแล้ว เมื่อถามที่อยู่ของคนผู้นั้นก็ไม่มีใครรู้ อำมาตย์โพธิสัตว์กลับมาทูลเรื่องราวให้พระราชาทราบ จึงทรงปรึกษาว่าจะทำอย่างไร อำมาตย์โพธิสัตว์แนะให้ป่าวร้องว่ามีคนจับสุนัขที่เป็นสหายของพญามงคลหัตถีไป ถ้าสุนัขนั้นอยู่ในเรือนของผู้ใดจะมีโทษแก่คนผู้นั้น คนที่นำสุนัขไปได้รู้ข่าวก็ปล่อยสุนัข สุนัขวิ่งอย่างเร็วมาหาพญาช้าง พญาช้างใช้งวงจับสุนัขวางบนกระพองร้องไห้ร่ำไรแล้วยกลงให้สุนัขกินข้าว แล้วพญาช้างจึงบริโภคภายหลัง พระเจ้าพรหมทัตทรงดำริว่าอำมาตย์โพธิสัตว์มีปัญญา สามารถรู้อัธยาศัยของสัตว์เดรัจฉานจึงประทานอิสริยยศแก่อำมาตย์โพธิสัตว์