อุหลันหยาเป็นตัวละครในบทละครเรื่องดาหลัง  เป็นธิดาของระตูมะระยะกัดยุหลี*

เมื่อกุดาวิราหยา* (จะหรังกะหนังโหละ*)  และมิสาหยังส่าหรี* (จินตระวันหนา*) ยกทัพไปตามหาพระเชษฐาคือ อิเหนา*  ได้เดินทางรุกรบไปตามเมืองต่าง ๆ จนถึงเมืองมะระยะกัดยุหลี* ระตูเมืองนี้ “มีราชบุตรีดังดวงจันทร์   ชื่อระเด่นอุหลันหยาประไพพักตร์   ทรงลักษณ์ล้ำเลิศเฉิดฉัน   ขาวเหลืองละอองวิลาวัณย์   ชันษานั้นได้สิบสี่ปี”  กุดาวิราหยาแจ้งให้เจ้าเมืองทราบว่าตนเป็นปันจุเหร็จ (โจรป่า) ยกทัพมาเพื่อ “เที่ยวรบรุกทุกธานี“ และขู่ให้ระตูถวายราชธิดาแก่ตน  ระตูมะระยะกัดยุหลี* เกรงกลัวคำขู่จึงพร้อมจะยินยอม  แต่มีนายทหาร 2 คน ชื่อมะกะหรำ*และมะยะสัญ*อาสาออกรบ  เพราะเห็นว่าไม่ควรยอมอ่อนน้อมแก่โจรป่า  ทั้งสองคนถูกฆ่าตายในที่รบ  ระตูมะระยะกัดยุหลีจึงยกนางอุหลันหยาให้กุดาวิราหยา  และยอมเป็นเมืองขึ้น

เมื่อกุดาวิราหยาและอนุชาพร้อมทั้งธิดาเมืองขึ้นทั้งหลายเดินทางมาถึงเมืองกาหลัง*  ท้าวกาหลัง*ต้อนรับด้วยไมตรี  กุดาวิราหยา  มิสาหยังส่าหรี  และศิริกันโอรสท้าวกาหลังถูกอัธยาศัยกันจึงตั้งสัจจะว่าจะเป็นเพื่อนกัน  วันหนึ่งศิริกันไปเยี่ยมกุดาวิราหยา  ได้เห็นนางอุหลันหยาก็หลงรักนางในทันที ศิริกันรู้ว่านางอุหลันหยาเป็นชายาของกุดาวิราหยาแต่ในนาม  เพราะนางยังเป็นเด็ก  ก็ยิ่งอยากได้นางมากขึ้น ศิริกันหลงรักและอยากได้นางอุหลันหยาจนลืมความรู้สึกผิดชอบชั่วดี  ลืมความเป็นเพื่อนที่ให้สัจจะกันไว้  จึงพยายามทุกทางที่จะให้ได้นางอุหลันหยามาเป็นของตน  ถึงกับไปทูลขอกับพระบิดา ท้าวกาหลังกริ้วมากที่ศิริกันหลงรักภรรยาของแขกเมือง  พระองค์จึงด่าว่าอย่างไม่ไว้หน้า  ศิริกันน้อยใจและริษยาว่าบิดาเห็นคนอื่นดีกว่าลูกจึงลอบไปบำเพ็ญตบะในป่าเพื่อขอเชือกมนตร์*จากเทวดา แล้วยกทัพมาท้ารบที่เมืองกาหลัง  เพราะคาดว่าเมื่อปันจุเหร็จทั้งสองอาสาออกสู้รบ ตนก็จะฆ่าเสียแล้วจะได้นางอุหลันหยาโดยง่าย  ศิริกันใช้เชือกมนตร์มัดกุดาวิราหยา  มิสาหยังส่าหรี และท้าวกาหลังไปขังไว้ในตรุกลางป่า  ศิริกันต้องกลายเป็นลูกอกตัญญู และท้ายที่สุดก็ต้องเสียชีวิตเพราะความหลงรักนางอุหลันหยาเป็นเหตุ