TLD-003-5597

ฮารูนอาลราษจิต, พระเจ้า (ชื่อตัวละคร)

นิทราชาคริต, ลิลิต   เสภาเรื่อง อาบูหะซัน  

พระเจ้าฮารูนอาลราษจิต เป็นตัวละครในเรื่องลิลิตนิทราชาคริตและเสภาเรื่องอาบูหะซัน เป็นพระเจ้าแผ่นดิน (กาหลิบ ) ครองเมืองแบกแดด* มีพระมเหสีชื่อโซบิเด* ทรงปกครองบ้านเมืองอย่างยุติธรรมและสอดส่องทุกข์สุขของประชาชนอย่างใกล้ชิด “เปรียบปานปิตุเรศเลี้ยง ดไนย นั่นแฮ” พระองค์ทรงรักสนุกและมักจะปลอมเป็นพ่อค้าเข้าไปอยู่ปะปนกับชาวเมืองเพื่อสังเกตความเป็นอยู่และรับฟังปัญหาต่าง ๆ

วันหนึ่งพระเจ้าฮารูนอาลราษจิตได้พบพ่อค้าชื่ออาบูหะซัน* เมื่อรู้ว่าอาบูหะซันอยากเป็นพระเจ้าแผ่นดินเพื่อจะได้ลงโทษคนผิดตามวิธีของตน พระองค์ก็คิดอุบายลวงให้อาบูหะซันเข้าไปอยู่ในวังโดยเข้าใจผิดว่าตนเองได้เป็นกษัตริย์จริง ๆ พระองค์โปรดอัธยาศัยของอาบูหะซันจึงให้เข้ารับราชการอยู่ในราชสำนักและปูนบำเหน็จให้มากมาย ตามประวัติศาสตร์อิสลาม ฮารูนอาลราษจิตเป็นกษัตริย์แห่งราชวงศ์อับบาสิด พระนามจริงคือ ฮารูน อัล รอชีด (ฮารูนผู้ชี้นำ) ทรงครองราชย์ระหว่าง ค.ศ. 786 – 809 ในรัชสมัยของพระองค์บ้านเมืองเจริญสูงสุดทั้งทางวัฒนธรรมและการปกครอง ทรงเป็นกษัตริย์ที่ปรากฏชื่อในนิทานหลายเรื่องในชุดอาหรับราตรี กาหลิบหมายถึงผู้ปกครองแผ่นดิน กาหลิบเป็นคำที่มาจากภาษาอาหรับว่า คอลีฟะห์ เดิมใช้เรียกผู้ปกครองหรือผู้นำชุมชนมุสลิมหลังจากที่ศาสดามุฮัมมัดเสียชีวิตไปแล้ว มีบทบาททั้งทางการปกครองและการศาสนา ต่อมารัฐอิสลามต่าง ๆ โดยเฉพาะตุรกีนิยมนำมาเรียกผู้ปกครองแผ่นดินโดยทั่วไป

กุสุมา รักษมณี 

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)